اجرت المثل چیست؟

پرداخت اجرت المثل یکی از راه های جبران خسارت است که قانون گذار در شرایط و مواردی آن را الزام کرده است . اجرت المثل می تواند بهای کاری باشد که یک فرد انجام داده است و یا خسارت ناشی از استفاده از مال شخص دیگر و عواملی از این دست باشد . مثال معروف آن اجرت المثل ایام زوجیت و اجرت المثل ایام تصرف است . به طور کلی میزان اجرت المثل را عرف تعیین می کند .

چنانچه در خصوص اجرت المثل علاقه به مطالعه داریددر مورد موضوع اجرت المثل ایام زناشویی چیست؟ می توانید مراجعه نمایید.

با توجه به اصل آزادی اراده ، افراد در انعقاد عقود خود ، آزادند . مخصوصا عقودی که طبق ماده 10 قانون مدنی منعقد شده باشند . هر روشی که برای جبران خسارت پیش بینی کرده باشند معتبر بوده و قاضی ملزم به تبعیت از آن است .
گاهی پیش می آید که یا اراده افراد معتبر نبوده و یا جبران خسارت از اتفاقی نا عادلانه است . از این رو قانونگذار ، اجرت مثل را برای جبران خسارت درنظر خواهد گرفت.

انواع اجرت المثل چیست ؟

انواع اجرت المثل بر اساس منشا و دلیلی که تعیین می شوند ، به دو نوع تفسیم کرده است :

اجرت المثل منفعت ناشی از کار

اجرت المثل منفعت ناشی از مال تقسیم می شوند که ما در این بخش به توضیح این دو می پردازیم .

اجرت المثل منفعت ناشی از کار :

انسان از جایگاه والایی در حقوق ایران برخوردار است . قانون اساسی پایه های جمهوری اسلامی را بر پایه ایمان به مواردی دانسته که یکی از آن ها کرامت و ارزش والای انسان است . بنابراین انسان هیچ گاه مال شناخته نمی شود اما کاری که انجام میدهد ارزش اقتصادی و مالی دارد و باید جبران شود .

آن چیزی که در حقوق تحت عنوان اجاره ی اشخاص بیان می شود هم همان اجاره ی کاری است که فرد انجام می دهد . عرف نیز برای عمل انسان ها متناسب با شغل و نوع کار ، مبلغی را تغیین می کند . پس هرگاه کار انسان در عرف دارای ارزش اقتصادی باشد و بدون قصد تبرع یا همان انجام رایگان عمل ، باشد ، فردی که کار به دستور او انجام گرفته است ، به اندازه اجرت المثل ضامن و مسئول است .

مثال معروف این موضوع ،

 اجرت المثلی است که قاضی برای کار زن تعیین می کند که ما در مقاله اجرت المثل ایام زوجیت به آن پرداخته ایم . همینطور درباره اجرت المثل وکیل در ماده 676 قانون مدنی بیان شده است که  : ” حق‌الوکاله وکیل تابع قرارداد بین طرفین خواهد بود و اگر نسبت به حق ‌الوکاله یا مقدار آن قرارداد نباشد تابع عرف و عادت است اگر‌ عادت مسلمی نباشد وکیل مستحق اجرت‌المثل است . “

مورد دیگر در قرارداد مضاربه است که در صورتی که شرایط مقرر در قانون رعایت نشده باشد ، مضاربه محسوب نمی شود و عامل مستحق دریافت اجرت المثل می گردد .

اجرت المثل منفعت مال :

قانون ایران ، در موارد مختلفی مالک را مستحق دریافت اجرت المثل دانسته است . یکی از مثال های پر کاربرد این موضوع  ، اجرت المثل عین مستاجره است در زمانی که قرارداد اجاره به پایان رسیده است . در همین راستا قانون مدنی در ماده 494 بیان کرده است که :
” عقد اجاره به محض انقضاء مدت بر طرف می شود و اگر پس از انقضاء آن مستاجر عین مستاجره را بدون اذن مالک مدتی در تصرف‌ خود نگاه دارد موجر برای مدت مزبور مستحق اجرت‌ المثل خواهد بود اگر چه مستاجر استیفاء منفعت نکرده باشد و اگر با اجازه مالک در تصرف نگه دارد وقتی باید اجرت‌المثل بدهد که استیفاء منفعت کرده باشد مگر اینکه مالک اجازه داده باشد که مجانا استفاده نمایدhttps://rc.majlis.ir/fa/law/show/101329

درانتها هرگونه سوالی درخصوص بحث اجرت المثل دارید میتوانید با وکلای ما درموسسه حقوقی محمدرضا مه دادگر با شماره 77724264و 77723606 تماس حاصل نمایید

www.instagram.com/mehdadgar