می‌توان مهریه را بیت کوین و ارزهای دیجیتال تعیین کرد؟
چندی پیش، تصویری از یک قباله ازدواج در شبکه های اجتماعی منتشر شد که مهریه یک عروس را ارز دیجیتال قرار داده بود. سوای این که مشکلات تهیه و پرداخت ارز دیجیتال در کشور ما چگونه است، سئوالی که بعد از دیدن این قباله در ذهن پیش می آید این است که آیا اصولا مهریه را می توان بیت کوین و ارز دیجیتال قرار داد؟
www.instagram.com/mehdadgar
در ابتدا باید ببینیم چه چیزهایی می تواند مهریه قرار گیرد.
مهریه چیست؟
فصل هفتم از کتاب هفتم قانون مدنی به طور کامل به مهریه و شرایط آن اختصاص دارد. این را هم باید اضافه کرد که قانون مدنی تعریفی از مهریه ارائه نمی دهد ولی از خصایص آن که در قانون مدنی وارد شده می توان دریافت مهریه، «عوض» یا «قیمت» یا «ثمن» در ازدواج نیست. بلکه مالی است که زوج بر تملیک آن به زوجه در عقد ازدواج توافق می کند. در ماده ۱۰۷۸ قانون مدنی که در این فصل است، شرط تعیین مهریه را «هر چیزی که مالیت داشته و قابل تملک نیز باشد» عنوان کرده و تعیین آن را منوط به تراضی طرفین قرار داده است.
این که مال چیست، آنقدر بدیهی است که در قانون، تعریف واضحی از مال نداریم. منتهی در ماده ۱۱ آن قانون درباره «اموال» می خوانیم که اموال دو قسم دارند: منقول و غیرمنقول. همچنین ماده ۲۰ قانون مدنی کلیه «دیون» را در حکم اموال منقول می داند. از جمله این دیون، دین مهر یا کابین (صداق) است که در عقد ازدواج تعیین می شود.
از طرف دیگر در ماده ۱۰ قانون مدنی می خوانیم که قراردادهای خصوصی نسبت به کسانی که آن را منعقد نموده اند در صورتی که مخالف صریح قانون نباشد، نافذ است. به بیان دیگر، در عقد نکاح (ازدواج) که مبتنی بر پیوستن اراده دو نفر در ساختن یک عقد است، قرارداد خصوصی بین دو نفر درست و لازم الاجراست مگر جاهایی که به صورت صریح با قانون (یا شرع) مخالف باشد.
این مواد قانونی به خوبی روشن می کند که مهریه می تواند مال منقول یا غیرمنقول باشد و طبیعی است وقتی مهریه به عنوان «دین» بر گردن شوهر باشد، تبدیل به «بدهی در حکم منقول» می شود.
با این تعاریف می توان فهمید چیزهایی که مالیت ندارد، یعنی به صورت متعارف نمی توان مورد خرید و فروش قرار داد (مانند دل و جگر داماد نگون بخت یا یک کیلو بال مگس) یا مالکیت آن متعلق به اشخاص نبوده و قابل تملک خصوصی نیست (مانند آب دریا و رودخانه) را نمی توان مصداقی از مهریه (مهر) قرار داد.
حالا به سئوال اصلی برمی گردیم، بیت کوین، دارای قابلیت تملک خصوصی است، خرید و فروش می شود و چه بسا اعتبار بالاتری از ریال و دلار در عرصه برخی از معالات بین المللی دارد و خرید و فروش آن و معامله کردن از طریق آن هم (ولو در خارج از کشور) متعارف است.
درنتیجه کلیه اموالی که قابلیت خرید وفروش دارند وقابلیت تملک خصوصی داردرامیتوان به عنوان مهریه قلمداد کرد.
همانطور که گفته شد نمی توان مهریه قرار دادن ارز دیجیتال را مصداقی از معامله با مال حرام دانست و احیانا به اجرا گذاشتن مهریه ای که بیت کوین تعیین شده را «تحصیل مال از طریق باطل» شمرد.
درانتها هرگونه سوالی درخصوص مطالبه مهریه مربوط به ارز دیجیتال دارید میتوانید با وکلای ما درموسسه حقوقی محمدرضا مه دادگر تماس حاصل نمایید.
www.instagram.com/mehdadgar