توقیف اموال به چه معناست؟
ساده‌ترین تعریف توقیف اموال آن است که شخصی به دیگری بدهکار است و در نتیجه طلبکار اموال وی را توقیف می‌کند. توقیف اموال معمولا زمانی موضوعیت پیدا می‌کند که اولا شخصی بدهکار باشد، ثانیا شخص بدهکار اموالی داشته باشد و ثالثا شخص طلبکار بتواند این اموال را شناسایی کند (چه راسا چه از طریق دادگستری).
مهم نیست که این دین ناشی از سند رسمی باشد یا سند عادی، نوع سند صرفاً در مکانیزم مطالبه و توقیف مؤثر است. بدهی میتواند مثلا به واسطه‌ی قرض گرفتن پول یا بابت پرداخت مهریه و یا عدم پرداخت به موقع دیون و یا انجام اعمالی که طلبکار را در مورد رسیدن به طلب خویش دچار شک و تردید و نگرانی کند، ایجاد می‌شود.
انواع توقیف
توقیف اموال مانع از این می شود که شخص بدهکار اموالش را از مالکیت و تصرف خود خارج کند و خود را در حالت اعسار یا بی‌پولی قرار دهد. انواع توقیف عبارتند از:
نکاتی درباره توقیف اموال
توقیف قانونی
توقیف فیزیکی
در توقیف قانونی، صرفاً مال از نظر قانونی و به موجب اسناد رسمی ممنوع از نقل و انتقال می‌شود. به این ترتیب بدهکار نمی‌تواند با فروش اموال خود از پرداخت دین و تعهدات خود شانه خالی کند.
در توقیف فیزیکی که نسبت به برخی از اموال موضوعیت دارد، طلبکار درخواست توقیف مال را مینماید؛ یعنی بدهکار هم از نقل و انتقال و هم از تصرف مال منع می‌شود. مانند توقیف اتومبیل و انتقال آن به پارکینگ؛ بنابراین وقتی توقیف صورت می‌گیرد، بدهکار نمی‌تواند مال خود را بفروشد یا اجاره دهد یا ببخشد و یا تعهدی نسبت به مال خود کند.
انواع مال برای توقیف
قانون اجرای احکام مدنی، مقررات مربوط به توقیف اموال را بر اساس منقول یا غیرمنقول بودن مال، مشخص کرده است. برای مال تقسیم‌بندی‌های متعددی وجود دارد. یکی از این تقسیم‌بندی‌ها، دسته‌بندی اموال به منقول و غیرمنقول است:
اموال منقول: اموالی هستند که می‌توان آن‌ها را از محلی به محل دیگر منتقل کرد؛ بدون این که به خود مال یا محل استقرار آن، صدمه‌ای وارد شود، مانند کتاب یا فرش.
اموال غیرمنقول: اموالی هستند که نمی‌توان آن‌ها را از محلی به محل دیگر منتقل کرد. به طوری که در خود مال یا محل استقرارش، صدمه‌ای به وجود نیاید. مانند ساختمان یا زمین.
توقیف اموال غیرمنقول مانند ملک
چگونگی توقیف اموال غیرمنقول، کاملاً با توقیف اموال منقول متفاوت است که در اینجا تنها به توضیح چگونگی توقیف اموال غیرمنقول مانند زمین یا خانه می‌پردازیم. توقیف مال غیرمنقول، به وضعیت ثبت آن مال در سازمان ثبت اسناد و املاک کشور وابسته است.
توقیف اموال غیرمنقول ثبت‌شده
براساس ماده ۹۹ قانون اجرای احکام مدنی، هرگاه مال غیرمنقول توقیف شود، باید به اداره ثبت محلی که مال غیرمنقول در آنجا واقع است، اطلاع داده شود. بر طبق ماده ۱۰۰ همین قانون، اداره ثبت، در صورتی که آن مال، به نام محکومعلیه (بدهکار) به ثبت رسیده باشد، بازداشت آن مال را در «دفتر املاک» درج می‌کند و به مسئولان اجرای حکم نیز اطلاع می‌دهد که آن مال، به نام محکومعلیه، ثبت شده است. چنانچه آن مال در جریان ثبت شدن به نام محکوم علیه باشد، اداره ثبت، بازداشت آن مال را در «دفتر املاک بازداشتی» درج می‌کند و به مسئولان اجرای حکم نیز اطلاع می‌دهد. اما اگر مال غیرمنقول، به نام شخص دیگری به غیر از محکومعلیه به ثبت رسیده باشد، اداره ثبت، فوراً مسئولان اجرای حکم را در جریان می‌گذارد تا به حق و حقوق صاحبان آن مال، لطمه‌ای وارد نشود.
توقیف اموال غیرمنقول ثبت‌نشده یا فاقد سابقه ثبت
در بعضی از مناطق کشور، ممکن است اشخاص، به ثبت اموال غیرمنقول خود اقدام نکرده باشند. به همین دلیل، کاملا طبیعی است که این مال غیرمنقول، هیچ گونه سابقه ثبتی نداشته باشد. بر اساس ماده ۱۰۱ قانون اجرای احکام مدنی، توقیف چنین اموالی (اموال غیرمنقول فاقد سابقه ثبت) زمانی مجاز است که محکومعلیه، در آن، «تصرفِ مالکانه» داشته یا این که به موجب حکم نهایی، مالک آن مال شناخته شده باشد. البته اگر به موجب حکمی، محکومعلیه مالک آن مال شناخته شده، اما آن حکم، هنوز نهایی نشده باشد، می‌توان آن مال را به عنوان اموال متعلق به محکومعلیه توقیف کرد، اما تا زمانی که حکم مذکور (که محکومعلیه را مالک شناخته است) نهایی نشود، مال غیرمنقول، فقط در توقیف می‌ماند و محکوم‌له (طلبکار) نمی‌تواند درخواست کند که از این مال به او منتقل شود.
درانتها هرگونه سوالی درخصوص توقیف اموال دارید لطفا با وکلای ما در موسسه حقوقی محمدرضا مه دادگر تماس حاصل نمایید.
www.instagram.com/mehdadgar