مجازات ساخت و ساز غیر مجاز چیست؟

مجازات ساخت و ساز غیر مجاز چیست؟

در تمامی شهرهای جهان به منظور ساخت ‌و‌ ساز در شهرها، قوانین و ضوابطی وجود دارد. ولی از آنجایی که امکان دارد این قوانین به هر دلیلی از طرف شهروندان یا اشخاص سودجو نقض گردد، نهادی جهت رسیدگی به آن از طرف قانون‌گذار مشخص گردیده است که در این مقاله با آن آشنا خواهیم شد.

کمیسیون ماده ۱۰۰ برای تمامی شهرنشین‌ها به خصوص اشخاصی که درگیر ساخت و ساز یا خرید و فروش ملک هستند، نامی آشناست. این کمیسیون تکلیف رسیدگی به تخلفات ساختمانی را دارد.

www.instagram.com/mehdadgar

به این معنی که چنانچه ساختمانی بدون گرفتن مجوز ساخته شود، ساختمان ساخته شده بر اساس مجوز دریافت شده نباشد یا پس از پایان ساخت، قسمت‌های دیگری به بنا اضافه گردد،‌ کمیسیون مذکور به آن رسیدگی می‌نماید.

به موجب مادۀ ۱۰۰ قانون شهرداری‌ها، مالکان اراضی و املاک واقع در محدودۀ خدماتی می‌بایست پیش از ساخت ‌و ساز از شهرداری‌ها مجوز ساختمان دریافت کنند و شهردار‌ی‌ها مکلف می‌باشند توسط مأموران خود از عملیات‌ ساختمانی بدون مجوز یا خلاف مجوز در زمین محصور یا غیرمحصور پیشگیری به عمل آورند.

در صورت سرپیچی از این ماده، همانگونه که در مادۀ ۱۰۰ اشاره شد، با آن‌ها برخورد می‌شود و عاملان جهت رسیدگی به کمیسیون مادۀ ۱۰۰ ارجاع داده خواهند شد.

مجازات ساخت و ساز غیر مجاز (پروانه)
بر اساس مادۀ ۱۰۰ قانون شهرداری مالکان زمین‌‌ها و املاکی که در محدوده شهر یا حریم آن احداث گردیده‌اند، می‌بایست پیش از هر اقدامی جهت ساخت ‌‌و ساز یا تفکیک از شهرداری مجوز دریافت نمایند.

در صورتی ‌که ساختمانی بدون اخذ مجوز ساخت از شهرداری شروع به ساخت ‌‌و ساز کند، رأیی که کمیسیون صادر می‌نماید در دو صورت زیر متفاوت خواهد بود:

۱- چنانچه ساخت ‌‌و ساز بدون رعایت اصول فنی و بهداشتی و شهرسازی باشد، کمیسیون مکلف می‌باشد حکم به تخریب ساختمان بدهد.

۲- چنانچه ساخت ‌‌و ساز بدون اخذ مجوز از شهرداری باشد، اما اصول فنی و بهداشتی شهرسازی در آن رعایت گردیده باشد، کمیسیون قادر است حکم به تخریب یا پرداخت جریمه صادر نماید.

چنانچه حکم به پرداخت جریمه صادر گردد، مقدار جریمه با در نظر گرفتن متراژ ساختمانی می‌باشد که بدون مجوز ساخته شده‌ است.

در این شرایط در ازای هر متر مربع ساختمان بدون مجوز، یک‌ دهم ارزش معاملاتی بنا جریمه گرفته می‌‌شود. بعد از پرداخت جریمۀ شهرداری و همچنین عوارض قانونی برگ پایان ‌کار ساختمان صادر خواهد شد.

مجازات ساخت و ساز بدون مجوز چیست؟

تخلف تراکم اضافی
در هر ساختمان مساحت زیربنای آن در پروانۀ ساخت آن درج می‌گردد؛ حال چنانچه علاوه بر مساحت زیربنای ذکر شده در پروانۀ ساختمان اضافه بنا وجود داشته باشد، گفته می‌‌شود فرد مرتکب تخلف تراکم اضافی گردیده ‌است. در این خصوص کمیسیون مادۀ ۱۰۰ قانون شهرداری قادر به صدور دو نوع حکم می‌باشد:

۱- تخریب
۲- جریمه

در شرایطی که در ساخت ساختمان اصول فنی شهرسازی و بهداشتی رعایت نگردیده باشد و یا در ابتدا کمیسیون حکم به پرداخت جریمه صادر نماید اما این جریمه پرداخت نگردد، کمیسیون حکم تخریب بنای اضافی را صادر خواهد نمود.

چنانچه ساخت اضافه بنا ضروری نباشد، کمیسیون حکم به پرداخت جریمه صادر می‌نماید. عواملی در صدور رأی کمیسیون به دریافت جریمه مؤثر می‌باشند که شامل نوع بهره‌گیری از فضای ایجاد گردیده و نوع ساختمان به لحاظ مصالح می‌باشد.

موقعیت ملک به لحاظ مکانی هم از این جهت مورد بررسی قرار می‌گیرد که در خیابان‌ اصلی، خیابان‌ فرعی، کوچۀ ‌باز یا کوچه بن‌بست واقع است یا خیر.

تخلف مربوط به احداث نکردن پارکینگ
در پاره‌ای از موارد با نظر به مشخصات مجوز و همچنین نقشه‌‌ها و قوانین شهرداری احداث پارکینگ الزامی می‌باشد. حال چنانچه مالک ساختمان بدون در نظر گرفتن این قوانین پارکینگ نسازد و یا ساخت پارکینگ بدون رعایت اصول فنی شهرسازی و بهداشتی باشد، مالک مرتکب تخلف گردیده است.

در این موارد چنانچه امکان اصلاح این تخلف وجود داشته باشد (پارکینگ ساخته نشده باشد، اما امکان ساخت مجدد آن وجود داشته باشد)، حکم به اصلاح آن صادر می‌شود.

در صورتی که امکان اصلاح وجود نداشته باشد، حکم به پرداخت جریمه صادر می‌شود. چنانچه پارکینگ بدون رعایت اصول شهرسازی، فنی و بهداشتی احداث گردیده باشد، کمیسیون مکلف می‌باشد حکم به تخریب آن صادر نماید.

رعایت نشدن اصول شهرسازی، فنی و بهداشتی
در شرایطی که اصول فنی، بهداشتی و شهرسازی رعایت نگردو و باعث گردد بنا استحکام لازم را نداشته باشد، کمیسیون مکلف می‌باشد حکم تخریب ساختمان را صادر نماید.

همچنین چنانچه اصول شهرسازی، فنی و بهداشتی رعایت نگردد، کمیسیون مادۀ ۱۰۰ قانون شهرداری مازم می‌باشد حکم به تخریب صادر نماید.

تغییر کاربری
در شهرهایی که نقشۀ جامع شهری تهیه شده است شهرداری موظف می‌باشد بر اساس این نقشه، در پروانۀ ساختمانی نوع کاربری ساختمان را ذکر نماید.

در صورتی که برخلاف آنچه تحت عنوان نوع کاربری در پروانه و مجوز ساخت قید گردیده، مالک منطقۀ غیرتجاری را محل کسب، پیشه و تجارت نماید، شهرداری این مسئله را در کمیسیون مطرح نموده و کمیسیون بعد از احراز تخلف، در مهلت مناسب در خصوص تعطیلی مکان تصمیم اتخاذ می‌کند. اجرای این تصمیم با مأموران شهرداری می‌باشد.

تخلف مهندس ناظر ساختمان
مهندس ناظر ساختمان می‌بایست بر عملیات اجرایی ساختمان نظارت داشته باشد تا ساختمانی که ساخته می‌‌شود با اطلاعات درج گردیده در پروانه و نقشه مطابقت داشته باشد.

در پایان‌ کار نیز می‌بایست تأیید کند که ساختمان احداث ‌شده با چیزی که در پروانه و نقشه درج گردیده ‌است، دارای مطابقت می‌باشد.

چنانچه مهندس ناظر تخلفی را مشاهده کند اما آن را به شهرداری اعلام نکند یا مغایر با واقعیت گزارش دهد و پروندۀ آن بنا در کمیسیون مادۀ ۱۰۰ مطرح گردد، شهرداری می‌بایست تخلف مهندس ناظر را به سازمان نظام ‌مهندسی گزارش دهد.

تجاوز به معابر شهر
در خصوص تخلف تجاوز به معابر شهر می‌بایست چنین گفت که منظور قانون‌گذار عقب‌نشینی نکردن مالک می‌باشد و کلمه تجاوز به لحاظ تسامح و تساهل مورد استفاده قرار گرفته است.

در تبصرۀ ۶ مادۀ ۱۰۰ قانون شهرداری تخلف تجاوز به معابر شهر موقعی تحقق پیدا می‌کند که مالک ساختمان در موقع نوسازی مغایر با مجوز یا بدون مجوز و با رعایت نکردن برهای اصلاحی مصوب شهرداری و مراجع مربوطه دست به ساخت ملک جدید نماید و یا به گونه‌ای از آنجا به ملک سابق خود و ملک کنونی شهرداری تجاوز نماید.

در واقع کسی که تحت عنوان تجاوز به معابر شهر متخلف شناخته می‌شود، ابتدا به ‌ساکن مالک می‌باشد و در حقیقت تجاوزی به ملک دیگری انجام نداده و به ملک سابق خود تجاوز نموده است.

ولی با مرور زمان ملک مذکور کاملا یا بعضاً در طرح‌ها‌ی مصوب شهرداری و مراجع مربوطه واقع گردیده است. این نوع طرح‌ها یا فوری و ضرب‌الاجلی می‌باشد که دولت با پرداخت ارزش ملک به مالک و خراب‌ نمودن آن طرح خود را به اجرا درمی‌آورد و یا مهم و فوری نبوده، اما حتماً می‌بایست اجرا گردد.

احداث ساختمان بدون مجوز

حال در صورتی که مالک ملک تصمیم به نوسازی یا تجدید بنا را دارد، می‌بایست مطابق با چنین طرحی شروع به ساخت ‌و ساز کند و چنانچه مغایر با آن ساخته شود، بدون در نظر گرفتن اینکه ملک مزبور تماماً یا بعضاً مشمول تخلف تجاوز به معابر می‌گردد، شهرداری موظف می‌باشد از ادامۀ عملیات جلوگیری و در کمیسیون اقامه دعوا نماید.

مجازات ساخت و ساز بدون مجوز
قانونی که در خصوص مجازات ساخت و ساز بدون مجوز بیان شده است:

تبصره ۱ ماده ۱۰۰ قانون شهرداری: «در مواردی که عملیات ساختمانی بدون پروانه مخالف مفاد پروانه انجام شده باشد، کمیسیون موضوع این قانون با احراز این که اصول شهرسازی یا فنی یا بهداشتی در ساختمان احداثی رعایت نشده است، می‌تواند قلع تأسیسات و بناهای خلاف مشخصات مندرج در پروانه را طی تشریفاتی مورد حکم قرار دهد.

با توجه به مراتب، رأی کمیسیون مبنی بر قلع تأسیسات احداثی باید متضمن اعلام عدم رعایت اصول سه گانه مذکور در ساختمان احداثی باشد.»

۱) در خصوص بناهایی که با رعایت اصول سه‌گانه بدون مجوز ساختمانی احداث می‌گردند، کمیسیون ماده ۱۰۰ با در نظر گرفتن شرایط و موقعیت ملک (اداری، تجاری، مسکونی)اختیار صدور رأی جریمه یا تخریب خواهد داشت.

۲) میزان جریمه، به ازای هر مترمربع بنای بدون مجوز، یک دهم ارزش معاملاتی بنا و یا یک پنجم ارزش سرقفلی ساختمان (چنانچه بنا ارزش دریافت سرقفلی داشته باشد)، می‌باشد؛ هرکدام که مبلغ آن بیشتر باشد.

۳) به موجب تبصره ۴ ماده ۱۰۰ قانون شهرداری، در شرایطی که اصول فنی، بهداشتی و شهرسازی رعایت نگردیده باشد، کمیسیون ماده ۱۰۰ قانون شهرداری رأی به تخریب صادر می‌نماید.

۴) به موجب ذیل تبصره ۷ ماده ۱۰۰ قانون شهرداری، در شرایطی که شهرداری به جلوگیری از عملیات ساختمانی موظف می‌باشد، چنانچه دستور شهرداری اجرا نگردد، شهرداری حق دارد توسط مأموران اجرائیات و در صورت لزوم نیروی انتظامی، عملیات ساختمانی را متوقف نماید.

مجازات ساخت و ساز بدون مجوز چیست؟
چنانچه ساخت ‌‌و ساز بدون رعایت اصول فنی و بهداشتی و شهرسازی باشد، کمیسیون مکلف می‌باشد حکم به تخریب ساختمان بدهد.

مجازات تخلف احداث نکردن پارکینگ چیست؟
چنانچه امکان اصلاح این تخلف وجود داشته باشد (پارکینگ ساخته نشده باشد، اما امکان ساخت مجدد آن وجود داشته باشد)، حکم به اصلاح آن صادر می‌شود. در صورتی که امکان اصلاح وجود نداشته باشد، حکم به پرداخت جریمه صادر می‌شود.

مجازات تخلف مهندس ناظر ساختمان چیست؟
چنانچه مهندس ناظر تخلفی را مشاهده کند اما آن را به شهرداری اعلام نکند یا مغایر با واقعیت گزارش دهد و پروندۀ آن بنا در کمیسیون مادۀ ۱۰۰ مطرح گردد، شهرداری می‌بایست تخلف مهندس ناظر را به سازمان نظام ‌مهندسی گزارش دهد.

درانتها هرگونه سوالی درخصوص بحث ساخت وساز وتخلفات مربوط به آن دارید میتوانید باوکلای ما در موسسه حقوقی محمدرضا مه دادگر تماس حاصل نمایید.

www.instagram.com/mehdadgar