فروش و یا انتقال مال غیر به این معنی می باشد که مال شخصی را بدون اطلاع و رضایت آن فرد به دیگری فروخته شود و پول حاصله از آن توسط مجرم دریافت شود و مالک از آن بی خبر باشد.
مالکیت و حق مالکانه یکی از حقوق اساسی افراد می باشد به عبارتی هر مالکی به طور قانونی و عرفی اختیار کامل بر مایملک خود داشته و همچنین قانون به طور جدی از این حق در قبال تجاوز و تعدی دیگران حمایت می کند.
نظم و امنیت اقتصادی جامعه بستگی به رعایت و حمایت قانون از حقوق مالی افراد دارد و هرچقدر قوانین سختگیرانه تر باشد منجر به نظم و امنیت اقتصادی و در نتیجه رشد و نمو اقتصاد جامعه خواهد شد.
دعاوی و اختلافات مالی از همان ابتدای پیدایش حق مالکیت به قدمت طولانی سابقه داشته و با گذر زمان و پیشرفت جوامع جرایم مالی پیشرفته تر شده و هم به تناسب مجازات آنها نیز متغیر میباشد.
فروش مال غیر به چه معناست؟
فروش مال غیر جزءجرایم کلاهبرداری محسوب می‌شود هر انتقال و فروش و یا واگذاری بدون اجازه و آگاهی مالک اعم از عین مال یا منافع مال توسط افراد اعم از حقیقی یا حقوقی به دیگری با آگاهی و سوءنیت انتقال دهنده به منظور سلب مالکیت صاحب حق و کسب سود را فروش مال غیر نامیده می شود. مال فروخته شده میتواند منقول و یا غیرمنقول باشد و فرقی نمی‌کند که به چه کسی واگذار گردید و با چه هدفی انجام انجام شده باشد در هر حال برای اینکه جرم فروش مال غیر یا انتقال مال غیر تحقق یابد وجود چند شرط الزامی است.
ارکان جرم فروش مال غیر چیست؟
الف ) “علم و آگاهی ” به این معنی که مجرم یعنی انتقال‌دهنده مال در زمان ارتکاب عمل فروش باید آگاهانه و با علم به اینکه مال یا منفعت مورد معامله برای خودش نمی باشد اقدام به فروش نماید.
ب) ” قصد وسوء نیت” یعنی علاوه بر آگاهی مرتکب به انجام عمل خود و مالکیت غیر باید این عمل را با سوء نیت مجرمانه و قصد کسب منفعت برای خود یا شخص مورد نظرش غیر از مالک انجام داده باشد و اگر مال را برای او به نفع مالک بفروشد و منافع آن را به مالک انتقال دهد این جرم تحقق پیدا نخواهد کرد.
ج) “قابلیت انتقال مال” به این معنی که در بعضی موارد یک شی دارای ارزش مالی است ولی قابلیت داد و ستد را ندارد و اگر ارزش مالی دارد به دلیل اینکه از نظر قانونی و شرعی مورد حمایت نمی باشد بنابراین فروش آن هم در زمره وقوع جرم قرار نمی گیرند به طور مثال فروش شراب غیر در حمایت قانون گذار نمی باشد.
www.mehdadgar.ir
خریدار مال غیر
با توجه به قانون تشدید مجازات مرتکبین اختلاس، ارتشاء و کلاهبرداری مصوب مجمع تشخیص مصلحت نظام نه تنها فروشنده مال غیر مجرم محسوب می‌شود در صورتی که خریدار مال غیر نیز از عمل مجرمانه آگاه باشد با آگاهی از این که مال فروخته شده برای فروشنده مال غیر نیست و فروشنده برای کسب سود خود این کار را انجام داده و اقدام به خرید کند به مجازات شریک جرم محکوم می‌شود.
طبق ماده ۱ قانون مجازات اسلامی انتقال مال غیر یعنی کسی که مال غیر را با علم به اینکه مال غیر است به نحوی از انحا عین یا منفعت آن بدون مجوز قانونی به دیگری منتقل کند که در این صورت کلاهبردار محسوب و مطابق ماده ۲۳۸ قانون مجازات اسلامی محکوم می‌شود. در واقع در مبحث فروش مال غیر ، انتقال مال یعنی اینکه عین یا منفعت آن به دیگری واگذار شود و منظور از «عین» خودِ آن چیز است.
مثلاً انتقال یک آپارتمان، یعنی اینکه مالکیت آن آپارتمان در اختیار شخصی دیگر گذاشته شود که این کار ممکن است از طریق فروختن یا حتی بخشیدن یعنی صلح انجام شود. همچنین منظور از «منفعت» هم این است که فوایدی که از آن احتمال دارد به مالکش برسد، تصاحب شود؛ مثل اینکه خانه فردی بدون اجازه او به یک نفر دیگر اجاره داده شود. و در نهایت کسی که مال غیر را بدون مجوز قانونی اجاره دهد، مشمول حکم انتقال مال غیر است و دیگر تفاوتی ندارد که فروشنده مال غیر، عین آپارتمان یا ملکی را به دیگری منتقل کند و یا منفعت آن را. به طور مثال، اگر آقای الف ملک متعلق به آقای ب را بدون رضایتش اجاره دهد، مرتکب جرم شده است.
موضوع جرم انتقال مال غیر چیست؟
مال فروخته شده میتواند منقول باشد مثل خودرو یا غیرمنقول باشد مثل ملک و ساختمان مسکونی یا زمین زراعی همچنین میتواند منافع ملک باشد مثل اجاره دادن ملک دیگری به نام خود.
مرجع شکایت انتقال مال غیر
طبق قائده اصولی کلیه دعاوی حقوقی در مورد اموال غیر منقول در محل وقوع ملک صورت می‌گیرد به این ترتیب که معمولاً تنظیم قولنامه و تحویل ملک در محل ملک می باشد پس از آن محل وقوع جرم همان جایی است که ملک در آن حوزه مستقر است و از نظر کیفری دادسرا و دادگاهی صالح به رسیدگی است که جرم در حوزه آن واقع شده باشد.
مجازات انتقال و یا فروش مال غیر
طبق اصلاحیه جدید قانون مجازات اسلامی مصوب۱۳۹۹ اگر در فروش مال غیر ،مال فروخته شده مبلغ آن یک میلیارد ریال و کمتر از آن باشد جزء جرایم قابل گذشت می باشد و مجازات آن ۶ ماه تا ۳ و نیم سال است ولی اگر مبلغ مال فروخته شده بیشتر از یک میلیارد ریال باشد جز جرایم غیرقابل گذشت محسوب می‌شود و مجازات آن
۱-حبس از یک تا هفت سال
۲- پرداخت جزای نقدی معادل مالی که دریافت کرده است
۳-بازگرداندن مال به صاحب آن
۴- و در ضمن اگر فروشنده کارمند دولتی باشد از خدمات دولتی برای همیشه منفصل می شود
.
لازم به ذکر است اگر اموال فروخته شده جزء اموال دولتی و یا ملی باشد جرم قابل گذشت نمی باشد و فرقی در میزان مبلغ آن نمی باشد پس به طور کل مجازات متخلفان به این صورت است زیرا انتقال مال غیر علاوه بر اینکه به یک نفر آسیب می‌زند، میتواند باعث بر هم خوردن آرامش و نظم جامعه شود، به همین دلیل قانون‌گذار مجازات سختی را برای آن در نظر گرفته است.
چگونه مال فروخته شده را پس بگیریم؟ اگر مالک از فروش ملک خود باخبر شود با طرح دعوا علیه خریدار و فروشنده و محکومیت فروشنده به این نتیجه منجر می‌شود که دادگاه حکم به رد مال را برای مجرم صادر می‌کند لازم به ذکر است اگر ملک شما از طریق سند رسمی به فروش رفته باشد شما می توانید به عنوان مالک پس از صدور حکم کیفری دادخواستی مبنی بر ابطال سند رسمی و خلع ید را در دادگاه حقوقی مطرح نمایید .
www.mehdadgar.ir
فروش مال غیر در اموال مشاع
اگر یکی از شرکا بدون اجازه شریک دیگر به قصد کسب منفعت خود و بدون اجازه شریک دیگر اقدام به فروش سهم شریکش را بکند در اینجا هم ،فروش مال غیر تحقق پیدا می‌کند و شریک مال باخته می تواند از فروشنده شکایت کیفری مطرح نماید.
تفاوت انتقال مال غیر با کلاهبرداری
در جرم کلاهبرداری مجرم با توسل به وسایل متقلبانه و جعلی و دروغین و به وسیله حیله و تقلب شخص را فریفته و کسب سود و منفعت می کند ولی در انتقال مال غیر مال فروخته شده، واقعی است با این تفاوت که فروشنده مالک واقعی ملک نیست و ابزار کسب منفعت تقلبی نمی باشد.
تفاوت معامله معارض با انتقال مال غیر
در جرم انتقال مال غیر اگر مال غیرمنقول باشد فروش از طریق سند عادی صورت می‌گیرد ولی اگر فروش مال غیر با سند رسمی صورت بگیرد معامله معارض صورت گرفته است. حالا اگر مالی فروخته شده مال منقول باشد اگر معامله با سند عادی صورت گرفته باشد جرم انتقال مال غیر محسوب می‌شود ولی اگر مال فروخته شده منقول و با سند رسمی فروخته شود در زمره معامله معارض محسوب می‌شود .
مدارک لازم برای شکایت فروش مال غیر
۱- مدارک اثبات هویت شخصی و مدارک مالکیت مال فروخته شده.
۲- مدارک مربوط به انجام معامله و فروش مال توسط شخص ثالث.
جهت هر گونه مشاوره در این زمینه می توانید با مشاوران و وکلای موسسه حقوقی محمد رضا مه دادگر تماس حاصل فرمائید .