نرخ جدید دیه در سال 1402
به شرح ذیل است
به نوشته محمدرضا مه وکیل پایه یک دادگستری
به موجب ابلاغ بخشنامه رئیس قوه قضائیه به تمامی واحدهای قضایی و دادسراهای سراسر کشور با توجه به بررسی‌های به عمل آمده و در راستای اجرای ماده ۵۴۹ قانون مجازات اسلامی،
مصوب سال ۱۳۹۲، قیمت دیه کامله در ماههای غیر حرام برای سال ۱۴۰۲ مبلغ ۹ میلیارد ریال معادل ۹۰۰ میلیون تومان تعیین شد.
www.mehdadgar.ir
نکته مهم دیگر
بر اساس قانون مجازات اسلامی ، یکی از موارد و شرایطی که سبب می شود مقدار دیه افزایش پیدا کرده و به اصطلاح تغلیظ شود ، آن است که قتلی در ماه های حرام اتفاق افتاده باشد و به دلیل حرمتی که برای این ماه ها در نظر گرفته شده است ، در صورت وجود شرایط قانونی لازم ، مرتکب بایستی مبلغی بیشتر از نرخ مصوب دیه همان سال ، به طرف مقابل خود بپردازد . در خصوص محاسبه دیه در ماه های حرام باید گفت مبلغی که برای افزایش دیه در نظر گرفته شده است ، به میزان یک سوم بیشتر از نرخ دیه همان سال است .
یعنی در سال 1402 نرخ دیه تغلیظ شده در ماههای حرام 1/200/000/000 تومان میباشد
www.mehdadgar.ir
حال سوال این چه ماههایی ماه حرام هستند
ماده ۵۵۵ قانون مجازات اسلامی « هر گاه رفتار مرتکب و فوت مجنیٌ علیه هر دو در ماههای حرام
محرم،
رجب،
ذی القعده
ذی الحجه
یا در محدوده حرم مکه، واقع شود خواه جنایت عمدی خواه غیرعمدی باشد
علاوه بر دیه نفس، یک سوم دیه نیز افزوده می گردد. سایر مکان‌ها و زمان‌های مقدس و متبرک مشمول حکم تغلیظ دیه نیست.
تبصره ـ معیار شروع و پایان ماههای حرام، مغرب شرعی است مانند ماه رجب که از مغرب شرعی آخرین روز ماه جمادی الثانی، شروع و با مغرب شرعی آخرین روز ماه رجب به پایان میرسد.»
www.mehdadgar.ir
ماده ۵۵۶ قانون مجازات اسلامی « در حکم تغلیظ دیه فرقی میان بالغ و غیربالغ، زن و مرد و مسلمان و غیرمسلمان نیست. سقط جنین نیز پس از پیدایش روح، مشمول حکم تغلیظ است. تغلیظ دیه، در مواردی که عاقله یا بیت‌المال پرداخت کننده دیه باشد نیز جاری است. در قتل عمدی که به علت عدم امکان قصاص یا عدم جواز آن دیه پرداخت می شود نیز این حکم جاری است.»
ماده ۵۵۷ قانون مجازات اسلامی « تغلیظ دیه مخصوص قتل نفس است و در جنایت بر اعضاء و منافع جاری نیست.»
کی از موضوعاتی که در باب دیات مطرح است و فقهای امامیه بر آن اجماع دارند، و در مادۀ 555 قانون مجازات اسلامى نیز بدان تصریح شده؛ این است که هرگاه رفتار مرتکب و فوت مجنیٌ علیه هر دو در یکی از چهار ماه حرام و یا در محدوده حرم مکه واقع شود، خواه جنایت عمدی و خواه غیرعمدی باشد، علاوه بر دیه نفس، یک سوم دیه نیز افزوده می‌گردد.
افزایش دیه مخصوص قتل نفس است و در جنایت بر اعضاء و منافع، جاری نیست. چنان‌که در فقهو ماده 557 قانون مجازات اسلامی بدان تصریح شده است.
در تغلیظ دیه فرقی نیست بین این‌که مقتول، عاقل باشد یا دیوانه، صغیر باشد یا کبیر، حتی اگر مقتول فرزند قاتل باشد هر چند پدر قصاص نمی‌‌شود اما دیه تغلیظ میشود.
همچنین فرقی نیست بین این‌که قاتل عالم به حکم یا موضوع باشد یا جاهل باشد، همچنین قاتل یا مقتول مسلمان باشند یا کافر باشند، بلکه حتی اگر مقتول کافر هم باشد تغلیظ دیه وجود دارد
مستند و مبنای تغلیظ دیه
مستند فقهاى امامیه در تغلیظ دیه روایات وارده از امامان معصوم(ع) میباشد، که به چند روایت اشاره می‌کنیم:
1. زراره از امام باقر(ع) می‌پرسد شخصی کسی را در حرم می‌کشد(حکمش چیست)؟
امام(ع) می‌فرماید: «باید یک دیه کامل و یک سوم دیه را بپردازد و دو ماه پشت سر هم در ماههای حرام روزه بگیرد و یک بنده آزاد کند و شصت فقیر را نیز اطعام نماید»
2. در روایت دیگری زراره از امام(ع) باقر سؤال می‌کند؛ این‌که شخصی در ماه حرام یک نفر را از روی خطا به قتل رساند(حکمش چیست)؟
امام فرمود: دیه بر او تغلیظ و سنگین میشود و علاوه بر تغلیظ دیه باید یک بنده آزاد کند یا دو ماه از ماههای حرام را پشت سر هم روزه بگیرد.
3. «کلیب اسدی از امام صادق(ع) سؤال می‌کند؛ مردی که در ماه حرام کشته شود دیه‌اش چقدر است؟
امام(ع) می‌فرماید: یک دیه کامل و یک سوم دیه».
www.mehdadgar.ir
فلسفه تغلیظ دیه در ماههای حرام
فلسفه تغلیظ دیه حفظ حرمت ماه‌هاى حرام است، و ربطى به گناه‌کار بودن یا نبودن قاتل ندارد. تا اشکال شود که در قتل خطای محض، قاتل گناهی مرتکب نشده است؛ پس چرا دیه تغلیظ میشود. علاوه بر این بیشتر قتل‌ها و آسیب‌های غیر عمد به گونه‌‌ای هستند که با کمی تدبیر و دوراندیشی می‌توان از آنها جلوگیری کرد. به عبارتی، انسان‌ها در این آسیب‌های غیر عمدی صد در صد بی‌تقصیر نیستند؛ از این‌رو شارع مقدس برای حفظ ماههای حرام و وادار کردن مردم به دقت بیشتر در اعمال و رفتار خود جهت حفظ هر چه بیشتر امنیت اجتماعی، دیه قتل در این ماه‌ها و نیز قتل در اطراف حرم الهی را تغلیظ کرده است
شما میتوانید در این خصوص چنانچه نیاز به مشورت و راهنمایی داشتید یا پرونده ای داشته که نیاز به وکیل متخصص در این زمینه داشتید باشماره 77723606 و 77724264 در ارتباط باشید
محمدرضا مه وکیل پایه یک دادگستری