تحریر ترکه متوفی در قانون امور حسبی ایران چگونه است؟۲
بقلم محمدرضا مه
وکیل پایه یک دادگستری
مدیریت موسسه حقوقی محمدرضا مه دادگر
تحریر ترکه مجموعه اقداماتی است که از اموال متوفی برای صورت برداری از میزان ترکه و ارزیابی آن و همچنین صورت برداری از مطالبات و بدهی‌های متوفی صورت می گیرد.
بنابراین، به فهرست کردن اموال و دیون متوفی که در حضور وراث و نمایندگان قانونی، وصی یا طلبکاران صورت می گیرد تحریر ترکه میگویند
درخواست تحریر ترکه به معنی تعیین مقدار دارایی و بدهی متوفی است که برای حفظ حقوق طلبکاران و وراث جهت جلوگیری ازدستبرد و انتقال اموال
با افرادی که با متوفی زندگی می کنند یا در اداره دارایی متوفی دخالت داشته اند می باشد.
مراحل تحریر ترکه
برای تحریر ترکه وراث یا نمایندگان قانونی وصی متوفی باید پس از تهیه مدارک و مستندات دادخواست تحریر ترکه را به شورای حل اختلاف آخرین اقامتگاه متوفی تقدیم نمایند.
مطابق ماده ٢١٠ قانون امور حسبی « دادگاه بخش برای تحریر ترکه وقتی را که کمتر از یک ماه و بیش از سه ماه از تاریخ نشر آگهی نباشد
معین کرده و در یکی از روزنامه های کثیرالانتشار آگهی می‌دهد که ورثه یا نماینده قانونی آنها بستانکاران و مدیونین به متوفی و کسان دیگری که حقی بر ترکه متوفی دارند
در ساعت و روز معین در دادگاه برای تحریر ترکه حاضر شوند.
علاوه بر آگهی فوق برای هر یک از ورثه یا نماینده قانونی آنها و وصی و موصی‌له ا گر معین و در حوزه دادگاه مقیم باشند برای حضور در وقت مقرر احضاریه فرستاده میشود.»
در صورتیکه اشخاص ذینفع در جلسه حضور پیدا نکنند و غایب باشند غیبت آنها مانع از تحریر ترکه و حتی مهروموم نمی باشد.
آیا میدانید چه اشخاصی میتوانند تقاضای تحریر ترکه بدهند؟
- هر یک از ورثه متوفی یا نماینده قانونی آنها
- وصی بر اداره اموال متوفی
- امین غایب یا قیم محجوری که غایب یا محجور ، جزء ورثه ی متوفی باشند.
- مطابق ماده 338 قانون امور حسبی، « هر گاه تبعه خارجه در ایران یا در خارجه فوت شود و در ایران دارای مالی باشد دادرس دادگاه بخش محلی که مال متوفی در آنجا واقع است به درخواست هر ذینفع یا به درخواست کنسول دولت متبوع متوفی به حفظ و تصفیه امر ترکه اقدام می‌نماید و در صورتی که متوفی وارث یا‌قائم مقام در ایران نداشته باشد بدون درخواست هم دادرس پس از اطلاع اقدام به حفظ و تصفیه ترکه می‌نماید».
- مطابق مواد 327 و 328 قانون امور حسبی « در صورتی که وارث متوفی معلوم نباشد به درخواست دادستان یا اشخاص ذینفع برای اداره ترکه مدیر معین میشود. بنابراین، در مورد ترکه متوفی بلاوارث، هر ذینفع یا دادستان یا مدیر ترکه می تواند تحریر ترکه را درخواست کنند.
اقدامات لازم جهت تحریر ترکه
در مرحله اول وراث باید نسبت به اخذ گواهی انحصار وراثت اقدام نمایند.
پس از تهیه مدارک و مستندات لازم، باید دادخواست تحریر ترکه را به شورای حل اختلاف آخرین اقامتگاه متوفی تقدیم نماید
پس از تقدیم دادخواست تحریر ترکه، دادگاه کارشناسی را جهت صورت برداری از کلیه‌ی اموال و دیون شخص متوفی تعیین می‌کند
وظیفه کارشناس برای تحریر ترکه
کارشناس منتخب صورت کیله اموال متوفی را مانند اموال منقول با تعیین قیمت روز آنها، تعیین اوصاف و وزن و عیار نقره و طلا و فلزات گران‌بها،
مبلغ و نوع نقدینگی موجود، قیمت و نوع اوراق بهادار (مانند سهام شرکت‌ها، اوراق مشارکت )، اسناد با ذکر ویژگی آنها، نام و فهرستی از اموال غیرمنقول را لیست می کند.
صورتمجلس تحریر ترکه
کارشناس پس از تهیه لیست اموال صورت مجلسی را که شامل نام و سمت متصدی انجام تحریر ترکه، نام و مشخصات کسانی که احضار شده‌اند و کسانی که حضور داشتند،
محلی که تحریر ترکه در آنجا صورت گرفته است، ادعای وراث در خصوص بدهی یا دارایی و ترکه متوفی، نام و مشخصات شخصی که اسناد و اموال به او داده شده تنظیم می کند.
ماده ۲۱۸ قانون امور حسبی « در مدتی که ترکه تحریر میشود، تصرف در ترکه ممنوع است. مگر تصرفاتی که برای اداره و حفظ ترکه لازم است.»
مرجع صالح رسیدگی در تحریر ترکه
حسب ماده 20 قانون آیین دادرسی مدنی دعاوی که راجع به ترکه متوفی قابل رسیدگی در دادگاه محلی است که آخرین اقامتگاه متوفی در ایران همان محل بوده باشد.
اما چنانچه آخرین اقامتگاه مشخص نباشد رسیدگی به دعاوی در صلاحیت دادگاهی است که اخرین محل سکونت متوفی در ایران، در ان حوزه بوده باشد
. حتی اگر اموال و یا وراث متوفی در محل دیگر باشند باید آخرین محل زندگی خود متوفی را در نظر گرفت.
مدارک لازم جهت تحریر ترکه
گواهی فوت متوفی
گواهی حصر وراثت
لیست داراییهای متوفی
لیست بدهی متوفی
در اخر این نکته را یاداور میشود با توجه به حساسیت امور مربوط به تحریر و مهروموم ترکه و تقسیم ان حتما انجام این امور حساس را به وکلای با تجربه در این زمینه محول نمایید
زیرا هر اقدام اشتباهی در این قسمت باعث ورود ضرر و زیان جبران ناپذیری به شما خواهد بود
اینجانب به همراه همکاران خود در موسسه حقوقی محمدرضا مه دادگر با داشتن تجربه کافی در این مورد میتوانیم در این راه همراهتان باشیم شماره تماس : 77723606 و 77724264
قبل از هر اقدامی با ما یک جلسه مشورت نمایید
محمدرضا مه
وکیل پایه یک دادگستری