نکاتی در خصوص جرایم سیاسی 2
به قلم محمدرضا مه وکیل پایه یک دادگستری
جرایم سیاسی:
برای بررسی هر جرمی،
ابتدا باید عناصر تشکیل دهنده آن جرم بررسی شود.
جرم سیاسی هم از این قاعده مستثنی نمیباشد.
عنصر قانونی جرم سیاسی مرکب است؛
عنصر قانونی جرم سیاسی:
بدین شرح که در مواد1و2قانون جرم سیاسی،
مصوب سال1395،
این فعل جرم انگاری شده است و در قانون مجازات اسلامی نیز تعیین مجازات تعیین شده است.
عنصر مادی جرم سیاسی:
پیکره جرم سیاسی،
توهین و نشر اکاذیب میباشد.
به عبارت بهتر،
فردی که فحاشی کند و یا مطالب خلاف واقع را نشر دهد،
فعل مادی جرم سیاسی را تشکیل داده است.
عنصر معنوی جرم سیاسی:
در اکثر جرایم،http://www.law.com
انگیزه نقشی در تحقق یا عدم تحقق فعل مجرمانه ندارد و فقط میتواند عاملی برای تخفیف مجازات باشد.
بدین شرح که طبق بند پ ماده 38 قانون مجازات اسلامی مصوب سال1392،
وجود انگیزه شرافتمندانه در ارتکاب جرم،
از جهات تخفیف مجازات میباشد.
اما گاهی اوقات،
انگیزه در تحقق یا عدم تحقق جرمی موثر است.
در جرم سیاسی،
انگیزه اصلاح امور کشور در تحقق جرم سیاسی موثر است.
خاطر نشان باید کرد که اگر مرتکب قصد ضربه زدن به اصل نظام را داشته باشد،
تحت عنوان مجرمانه دیگری تحت تعقیب قرار خواهد گرفت.
طبق ماده609قانون مجازات اسلامی،
باب پنجم تعزیرات،
توهین به مقامات،
مجازات سه تا شش ماه حبس یا تا 74ضربه شلاق یا تا 100هزار تومان جزای نقدی در پی خواهد داشت.
در این صورت اگر فرد با انگیزه اصلاح امور کشور این اقدام را انجام داده باشد،
مجرم سیاسی شناخته میشود.
طبق ماده 698قانون مجازات اسلامی،باب پنجم تعزیرات،نشراکاذیب،مجازات دو ماه تا دو سال یا شلاق تا 74ضربه میباشد که اگر با انگیزه اصلاح امور کشور انجام دهد،
مجرم سیاسی شناخته میشود.
تفاوت مجرم سیاسی با مجرم غیر سیاسی:
شخصی که با انگیزه اصلاح امور کشور دست به فعل مجرمانه ای زند،
طبیعتا در نحوه اجرای مجازات با سایرین باید متفاوت باشد که این تفاوتها به قرار ذیل میباشد:
محل حبس مجرم سیاسی با مجرم غیرسیاسی متفاوت است.
مجرم سیاسی لباس زندان به تن نمیکند.
مجرم سیاسی حق دسترسی به کتاب،روزنامه،رادیو و تلویزیون دارد.
مجرم سیاسی بصورت انفردای محبوس نمیشود مگر به تجویز قانونگذار.
مرجع صالح برای رسیدگی:
مطابق ماده302قانون آیین دادرسی کیفری مصوب سال 1392،
دادگاه کیفری یک،
مرجع صالح برای رسیدگی به جرایم سیاسی میباشد.
بدین توضیح که دادگاه با یک رییس و دو مستشار بصورت علنی با حضور هیات منصفه رسیدگی میشود.
تشخیص سیاسی بودن اتهام:
تشخیص سیاسی بودن اتهام با دادسرا یا دادگاهی است که پرونده درآن مطرح است.
البته قانونگذار به متهم جرم سیاسی این حق را داده است که نسبت به غیرسیاسی بودن اتهام خود ایراد کند.
هریک از اعمال زیر چنانچه با قصد مخالفت با نظام جمهوری اسلامی ایران صورت گیرد و متضمن خشونت نباشد،
جرم سیاسی محسوب میشود.https://www.mehdadgar.ir
و مرتکب به حبس از شش ماه تا دو سال یا اجبار به اقامت در محل معین یا منع از اقامت در محل معین از دو سال تا سه سال و محرومیت از حقوق اجتماعی به مدت پنج سال محکوم خواهد شد.
1_فعالیت های تبلیغی موثر علیه نظام.
2_برگزاری اجتماعات یا راهپیمایی های غیرقانونی.
3_نشر اکاذیب یا تشویش اذهان عمومی از طریق سخنرانی در مجامع عمومی،
انتشار در رسانه ها، توزیع اوراق چاپی یا حامل های داده دیتا و امکان آن.
4_تشکیل یا اداره جمعیت غیرقانونی یا همکاری موثر در آنها.
5_تلاش برای ایجاد یا تشدید اختلاف بین مردم در زمینه های دینی، مذهبی، فرهنگی و نژادی.
تبصره 1_ چنانچه جرم سیاسی همراه با یکی از جرائم دیگر ارتکاب یابد،
مرتکب به مجازات اشد محکوم خواهد شد.
تبصره2_ صرف انتقاد از نظام سیاسی یا اصول قانون اساسی یا اعتراض به عملکرد مسئولان کشور یا دستگاه های اجرایی یا بیان عقیده در ارتباط با امور سیاسی،
اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و نظایر آن جرم محسوب نمی شود.
جرایم مطبوعاتی عبارت است از مواردی که در قانون مطبوعات و سایر قوانین عادی جرم شمرده شده و مطبوعات و مدیر مسئول یا صاحب امتیاز مرتکب میشوند.
سابقه تفکیک جرایم مطبوعاتی از جرایم عادی و دادرسی خاص آن به تصویب اولین قانون مطبوعات در سال 1286برمیگردد.
دلایل این تفکیک را می توان:
1_در سخت گیری بیشتر نسبت به جرایم مطبوعاتی به دلیل قدرت ذاتی و تخریبی این رسانه همگانی دانست.
2_ارفاق به مطبوعات به دلیل احترام به اصل آزادی بیان و مطبوعات دانست.
جرایم ارتکابی به وسیله ی مطبوعات:
جرم انگاری،
توسل به ضمانت اجرای کیفری از طریق جرم تلقی کردن رفتارهای خاص است.
قانون گذار با توجه به ارزش های جامعه در جهت حفظ نظم عمومی،
برخی اعمالی را که در حیطه اباحه یا انحراف است،
با تعیین ضمانت اجرای کیفری در قلمرو حقوق جزا قرار می دهد.
در این بین مطبوعات گاهی از مسیر و اهداف خود منحرف می شود.
و به نظم و امنیت عمومی یا حقوق فردی تجاوز می کند این تجاوزات در قانون،
جرم شمرده شده.
چنانچه در خصوص موضوع نکاتی در خصوص جرایم سیاسی سوالی یا پرونده ای داشته اید می توانید با وکلای موسسه حقوقی محمدرضا مه دادگر با شماره 77723606 و 77724264 در ساعات اداری تماس حاصل فرمایید.