تصرف عدوانی چیست؟ 2
به قلم محمدرضا مه وکیل پایه یک دادگستری
مسائل حقوقی دارای پیچیدگی ها و ظرافت های زیادی می باشد،
به نحوی که هر یک از کارشناسان حقوقی و وکلا تنها می توانند در یک یا چند حوزه از آن ها تخصص داشته باشند.
یکی از پیچیده ترین دعاوی موجود در دادگاه ها،
به دعاوی املاک مربوط می شود.
در این خصوص،
یکی از مشکلاتی که برخی از افراد در امور ملکی با آن رو به رو می شوند و برای مالکان دردسر ساز می شود،
روبه رو شدن با کسانی است که بدون داشتن مجوز قانونی و یا رضایت مالک،
ملک را به تصرف خود در می آورند که این موضوع در قانون مدنی ایران با نام تصرف عدوانی شناخته می شود.
تصرف عدوانی چیست؟
مطابق ماده158قانون آیین دادرسی مدنی،
تصرف عدوانی عبارت است از:
ادعای متصرف سابق مبنی بر این که دیگری بدون رضایت وی مال غیر منقول را از تصرف او خارج کرده است،
و اعاده تصرف خود را نسبت به آن مال درخواست می نماید.
به عنوان مثال اگر فردی،http://www.law.com
بدون رضایت مستأجر یا مالک،
ملک او را تصرف کند،
به این کار تصرف از نوع عدوانی گفته می شود.
در شرایط دعوی تصرف عدوانی صرف داشتن سابقه تصرف بر ملک کافی می باشد،
اما در دعوای خلع ید ثابت کردن مالکیت فرد،
ضروری می باشد.
اگر شخصی،
حق دیگری را پایمال کند،
به مجازات قانونی دچار می شود.
لازم به ذکر است که دادگاه در این شرایط فقط تصرف قبلی را در نظر می گیرد و فرقی نمی کند که در این دعوا شما مالک هستید یا مستأجر.
نکته مهم:
بهتر است به این نکته توجه داشته باشید که تصرف عدوانی فقط در رابطه با اموال غیر منقول صادق است.
بنابراین اگر شخصی به صورت عدوانی اموال منقول مانند:
اتومبیل فرد دیگری را تصرف کند و از دست وی خارج نماید،
شامل تعریف ماده158نخواهد شد.
انواع تصرف عدوانی:
تصرف عدوانی به دو دسته کلی تقسیم بندی می شود:
که بسته به وجود شرایط می توان نسبت به متصرف در دادگاه صلاحیت دار طرح دعوی حقوقی و کیفری نمود.
تصرف عدوانی کیفری:
مراجع این دعوا،
دادگاه کیفری دو و دادسرا می باشد.
تصرف عدوانی کیفری به این حالت است که،
در صورت اثبات اتهام تصرف برای فرد متصرف علاوه بر رفع تصرف و اعاده وضع به حالت سابق،
مجازات حبس نیز وجود خواهد داشت.
بنابراین این تصرف دارای شرایطی است و در صورت طرح دعوای تصرف کیفری و ثابت نمودن آن،
برای تصرف کننده مجازات در پی خواهد داشت،
که مجازات فرد متصرف طبق مبنای ماده690قانون مجازات اسلامی عبارت است از:
1_عاده وضع به حالت سابق.
2_رفع تصرف.
3_یک ماه تا یک سال حبس.
تصرف عدوانی حقوقی:
مراجع این نوع دعوا نیز دادگاه عمومی حقوقی می باشد.
در طرح دعوای تصرف عدوانی حقوقی،
رأی صرفا به رفع تصرف داده خواهد شد.
و مجازاتی برای متصرف اتفاق نخواهد افتاد.
طرح مربوط به دعوای تصرف عدوانی به شکل حقوقی در شرایط زیر متصور می باشد:
1_فرد متصرف سابقه تصرف نداشته باشد.
یعنی فردی که با غلبه و قهر ملک خواهان را تصرف کرده،
پیش از این در ملک تصرف شده،
سابقه تصرف نداشته باشد.
2_تصرف به نحو عدوان صورت گرفته باشد:
به این معنی که با قهر و زور و غلبه باشد.
3_موضوع مربوط به مورد اختلاف و تصرف مال غیر منقول مانند ملک یا زمین باشد.
4_شخص مدعی دعوای تصرف یعنی خواهان دعوی دارای سابقه تصرف باشد.
یعنی به صورتی که قبل از تصرف ملک به واسطه فرد متصرف در آن ملک سکونت و تصرف داشته باشد.
عموما مبنای سابقه این تصرف عرفی می باشد و می تواند اعم از مدت کوتاه یا طولانی و بلند باشد.
یکی از تفاوت های میان تصرف حقوقی و کیفری این است که در دعوای کیفری باید سوء نیت مجرم ثابت شود،
در حالی که در دعوای حقوقی نیازی به این کار نیست.
رسیدگی و صدور رأی و شکایت در این نوع دعاوی به صورت زیر انجام می شود:
1_مطابق ماده177قانون آیین دادرسی مدنی،
خواهان در نوبت رسیدگی قرار نمی گیرند و رسیدگی خارج از نوبت خواهد بود.
2_رعایت اصل تناظر در این دعواها ضروری می باشد.
یعنی هر دو طرفای دعوا،https://www.mehdadgar.ir
حق دفاع در برابر همدیگر را دارند.
3_در دادگاه لازم است تصرف قبلی خواهان و تصرف عدوانی خوانده احضار شوند.
4_در این میان شخص ثالثی که خود را ذینفع می داند،
اجازه دارد وارد شود.
5_به محض صدور حکم،
حکم سریع اجراء می شود و تصرف باید به سرعت رفع شود.
5_تجدید نظرخواهی در این مورد برخلاف سایر دعاوی،
مانع اجرای حکم نمی باشد.
چنانچه در خصوص موضوع تصرف عدوانی چیست سؤالی یا پرونده ای داشته اید می توانید با وکلای مؤسسه حقوقی محمدرضا مه دادگر در ساعات اداری با شماره 77723606و 77724264 تماس حاصل فرمایید.