ماده ۴۰۲ قانون مدنی: هر گاه مبیع عین خارجی یا در حکم آن بوده و برای تادیه ثمن یا تسلیم مبیع بین متبایعین، اجلی معین نشده باشد اگر سه روز از تاریخ بیع بگذرد و در این مدت نه بایع مبیع را تسلیم مشتری نماید و نه مشتری تمام ثمن را به بایع بدهد، بایع، مختار در فسخ معامله میشود.
رای شماره 327 مورخ 72/7/11 شعبه 21 دیوان عالی کشور
رای شماره 1730 مورخ 91/12/7 شعبه 10 دادگاه تجدید نظر استان تهران
پس از رسیدگی به پرونده و صدور رای قطعی اجراییه صادر می شود و پرونده پس از اجرای ابلاغیه به محکوم علیه به اجرای احکام ارسال می شود.دادورز اجرای احکام اقدام به تخلیه ملک و تحویل آن به مالک می کند.
«هر مالکی نسبت به مایملک خود حق همه گونه تصرف و انتفاع دارد، مگر در مواردی که قانون استثنا کرده باشد.»
بر اساس ماده مذکور حق کنترل، نفع بردن و اسکان در ملک تنها برای صاحب اصلی مسکن یا دکان می باشد؛ این حقوق با اذن و رضایت مالک تحت شرایط قانونی می تواند به فرد دیگری یعنی مستاجر واگذار شود. با امضا شدن قرارداد ملکی، فرآیند انتقال مالکیت موقت تحقق می یابد؛ در این اجاره نامه تمام مفادی که وقوع آنها سبب واریز خسارت و ابطال قرارداد می شود و همچنین تاریخ انقضای حق مالکیت، تحت نظر مامور ذی صلاح مکتوب و ثبت خواهد شد با ابطال این قرارداد ضمن نقض شروط یا با انقضای آن ضمن فرا رسیدن تاریخ مکتوب در اجاره نامه، مستاجر قانونا ملزم به تخلیه ملک خواهد شد؛ در این شرایط اگر بلافاصله استرداد حق تسلط و تحویل کلید ملک به موجر صورت نگیرد، امکان صدور دستور تخلیه و حکم تخلیه توسط مراجع قضایی به وجود می آیدطرح دعوی استرداد ملک مستلزم اثبات فسخ و یا بطلان قرارداد است بنابراین باید قبل و یا همزمان با دادخواست استرداد ملک خواسته تایید فسخ و یا بطلان نیز تقدیم شود.پس از آن که فروشنده از خریدار استرداد ملک را درخواست کرد اگر خریدار ملک را مسترد نکند در حکم غاصب است و هرنوع خسارتی به ملک وارد شود خریدار در قبال آن مسئول است ولو آنکه خریدار در بروز خسارت مقصر نباشد.در دعوای استرداد ملک بهتر است قبل از تنظیم دادخواست بازگرداندن ملک از طریق اظهارنامه ی رسمی از خریدار مطالبه شود و در صورت استنکاف خریدار دادخواست ارایه شود.. مالک می تواند ضمن دادخواست اجرت المثل ایام تصرف ملک توسط خوانده را از تاریخی که خوانده متعهد به استرداد و تحویل ملک بوده است مطالبه کند.بر اساس ماده ۹ قانون شورای حل اختلاف، دادرسی به مسئله تخلیه املاک در تمامی انواع جزو وظایف شورای حل اختلاف است؛ بنابراین موجر باید برای ثبت دادخواست صدور دستور تخلیه، با به همراه داشتن مدارک لازم، اقدامات قانونی را در شورای حل اختلاف آغاز کند.برای صدور حکم تخلیه نیز باید به همین مرکز قضایی مراجعه شود، با این تفاوت که در صورت بروز اعتراضی از سمت موجر، سایر مراحل قانونی به دادگاه عمومی سپرده خواهد شد؛ همچنین تخلیه املاک تجاری که مستاجر آن از حق سرقفلی برخوردار است نیز از مسئولیت های دادگاه می باشد.مدت زمان اجرا: دستور تخلیه فرمان نهایی مامور ذی صلاح است، لذا از حکم تخلیه سریع تر اجرا می شود؛ پس از صدور آن، ظرف ۲۴ ساعت به مستاجر ابلاغ شده و وی ۳ روز مهلت برای اثاث کشی و تحویل ملک دارد.