اصول و ویژگی های اسناد تجاری__موسسه حقوقی محمدرضا مه دادگر

صدور چک از حساب مسدود

صدور چک از حساب مسدود

رکن قانونی : قانون صدور چک مقرر می دارد :هرکس با علم به بسته بودن حساب بانکی خود مبادرت به صدور چک نماید عمل وی در حکم صدور چک بلامحل خواهد بود و به حداکثر مجازات مندرج در ماده 7 محکوم خواهد شد و مجازات تعیین شده غیر قابل تعلیق است.

رکن مادی :رفتار مجرمانه در این جرم ،صدور چک از حساب بانکی مسدود است ، یعنی در لحظه ایی که صادر کننده مبادرت به صدور چک می نماید حساب بانکی وی مسدود باشد.

اگر پس از صدور چک حساب بانکی را مسدود کند از مصادیق صدور چک بلامحل خواهد بود .

مسدود بود حساب ممکن است به علل مختلفی باشد از جمله :

1__گاهی صاحب حساب به بانک مراجعه و تقاضای مسدود نمودن حساب را می کند.

2__گاهی بانک به جهت عدم گردش مالی حساب یا عدم انجام تعهدات نسبت به بانک ، آن را مسدود می کند.

3__وفق ماده 5 مکرر الحاقی 1397 به قانون صدور چک ، بعد از ثبت غیر قابل پرداخت بودن یا کسری مبلغ چک در سامانه یکپارچه بانک مرکزی ، این سامانه مراتب را به صورت برخط به تمام بانک ها و موسسات اعتباری اطلاع می دهد.

پس از گذشت بیست و چهار ساعت کلیه بانک ها و موسسات اعتباری حسب مورد مکلفند تا هنگام رفع سو اثر از چک ، اقدامات زیر را نسبت به صاحب حساب اعمال نمایند :

الف _ عدم افتتاح هرگونه حساب و صدور کارت بانکی جدید.

ب_ مسدود کردن وجوه کلیه حساب ها و کارت های بانکی و هر مبلغ متعلق به صادر کننده که تحت هر عنوان نزد بانک یا موسسه اعتباری دارد به میزان کسری مبلغ چک به ترتیب اعلامی ازسوی بانک مرکزی.

صدور چک از حساب مسدود __ موسسه حقوقی محمد رضا مه دادگر
صدور چک از حساب مسدود __ موسسه حقوقی محمد رضا مه دادگر

4__ گاهی مسدود بودن چک  با دستور مقام قضائی است.

مثلا در راستای تحقیقات مقدماتی راجع به جرم کلاهبرداری رایانه ایی، بازپرس دستور مسدود نمودن حساب های بانکی متهمین را صادر می نماید و یا در مرحله اجرای احکام در راستای کشف مال و اجرای حکم ،حساب های بانکی متعلق به محکوم علیه به دستور قاضی اجرای احکام کیفری مسدود می شود.

صدور چک بلا محل

در توضیح ارائه خدمات سامانه صیاد به واسطه پیامک، گفت: از ابتدای راه‌اندازی سامانه صیاد، بانک مرکزی درگاه‌های نوین بانکی شامل همراه بانک، اینترنت بانک و برنامک های موبایلی و همچنین شعب را ملزم به ارائه خدمات سامانه صیاد کرد و پیامک نیز از ابتدا مدنظر بانک مرکزی بود.سخنگوی قانون جدید چک گفت: در این زمینه با وجود موانع متعدد، بانک مرکزی رایزنی‌های لازم با وزارت فناوری اطلاعات و ارتباطات را به عمل آورد و با ایجاد زیرساخت لازم امکان ارائه خدمات مربوط به چک های جدید از طریق پیامک را فراهم کرد. ادامه داد: بر این اساس صادرکنندگان و دریافت‌کنندگان چک های جدید می‌توانند با ارسال کدهای دستوری تعیین شده به سرشماره ۴۰۴۰۷۰۱۷۰۱، نسبت به «ثبت»، «تایید دریافت»، «انتقال»‌، «استعلام» و همچنین «معرفی شماره تلفن همراه برای اطلاع از ثبت یا انتقال چک به نام فرد» اقدام کنند. تاکید کرد: برای هر انجام هر یک از خدمات مربوط به چک‌های جدید از طریق پیامک، کدهای ویژه ای تعیین شده است که انجام آن با ارسال کد مربوطه به سرشماره ۴۰۴۰۷۰۱۷۰۱، امکان پذیر است. افزود: راهنمای انجام فرآیندهای مرتبط با چک از طریق ارسال پیامک در پایگاه اطلاع رسانی بانک مرکزی منتشر شده و افراد می‌توانند با مراجعه به آن با کدهای مربوطه و روش انجام کار آشنا شوند.افزود: در سرویس پیامکی امکانی فراهم شده است که بر اساس آن چنانچه ذی نفع /یا صادرکننده چک استعلامی (اعم از استعلام چک توسط صادرکننده چک و یا استعلام چک توسط ذی‌نفع) را از طریق بستر پیامکی انجام ‌دهد و شماره موبایل خود را اظهار کند پس از آن و از طریق همان شماره موبایل اطلاعات چک ثبت شده به نفع وی به واسطه هر درگاه نوین یا سایر روش ها به صورتی پیامکی به وی ارسال می‌شود.سخنگوی اجرای قانون جدید چک، با بیان اینکه فرایندهای مرتبط با چک صرفا” از طریق شماره ۴۰۴۰۷۰۱۷۰۱ قابل انجام است، گفت: در این خصوص دریافت پیامک از هر شماره دیگری به جز شماره یادشده معتبر نیست.وی تصریح کرد: ثبت، تایید و انتقال چک از طریق پیامک صرفا برای چک‌های با مبالغ تا ۱۵ میلیون تومان ر امکانپذیر است، اما درخصوص خدمات مربوط به انواع استعلام و معرفی شماره همراه محدودیت مبلغی وجود ندارد.امکان استعلام وضعیت چک‌های تسویه نشده صادرکنندگانمقام مسئول بانک مرکزی در خصوص استعلام وضعیت چک یادآور شد: امکان استعلام وضعیت چک از سال ۱۳۹۷ راه‌اندازی شده است، اما درصددیم این سامانه استعلامی به مرور تکمیل شود.سخنگوی اجرای قانون جدید چک ادامه داد: سامانه استعلام وضعیت اعتباری چک صیادی که در سال ۱۳۹۷، توسط بانک مرکزی راه‌اندازی شد، به گونه‌ای طراحی شده است که هر شخصی‌می‌توانست سوابق چک های برگشتی را از طریق پیامک استعلام کند و این خدمت بر روی وب سایت بانک مرکزی برای عموم مردم ارائه شده است. به این شکل که با وارد کردن شناسه صیادی در سامانه، تعداد و میزان چکهای برگشتی فرد اعلام می شود.خاطرنشان کرد: به موجب قانون جدید چک مقرر شد علاوه بر سوابق چک های برگشتی، اطلاعات چک‌های تسویه نشده صادرکنندگان (چک‌های در راه) به ذی نفع چک (شخصی که چک به نفع وی در سامانه صیاد ثبت صدور شده باشد) نیز اعلام شود. بر این اساس از سال ۱۴۰۰ که سامانه صیاد راه‌اندازی شد و چک‌های جدید در آن ثبت شد این امکان برای بانک مرکزی برقرار شد که امکان استعلام چک‌های در راه صادرکننده را نیز فراهم کند. در حال حاضر سرویس مربوطه تکمیل شده است و با راه‌اندازی زیر ساخت پیامکی سامانه صیاد این زیر ساخت نیز برای آحاد مردم آماده خواهد شد.

نکته :

شخصی علم به مسدود بودن حساب  بانکی خود نداشته و چک صادر می کند و سپس از مسدود بودن حسابش مطلع می شود ، لکن اقدام به رفع مسدودی از حساب یا پرداخت مبلغ چک نمی نماید.

آیا اقدامات او پس از علم به مسدود بودن حسابش مشمول ماده 10 قانون صدور چک می شود؟

پاسخ منفی است ، زیرا وقتی این شخص چک صادر کرده است علم به مسدودی حساب نداشته و پس از علم به مسدودی حساب هم چک صادر نکرده است.

صدور چک از حساب مسدود به نمایندگی:

اگر وکیل از حساب بانکی موکل که مسدود است چک صادر نماید آیا مسئولیت کیفری متوجه وکیل است یا موکل ؟
ممکن است گفته شود که در ماده 10 قانونگذار قید (( حساب خود)) را آورده است و در فرضی که وکیل از حساب مسدود موکل چک صادر می کند ، وکیا از حساب خود چک صادر نکرده است بلکه از حساب موکل چک صادر کرده است .بنابراین موکل و وکیل هیچ یک مرتکب جرم موضوع مادهد 10 نشده اند ، زیرا موکل چک را صادر نکرده است و وکیل هم از حساب خود چک را صادر نکرده است.

درپاسخ باید گفت : که طبق ماده 18 قانون صدور چک امضا کننده چک مسئولیت کیفری دارد مگر اینکه ثابت نماید عدم پرداخت مستند به فعل موکل است و اگر قید (حساب خود) را در ماده 10 دارای موضوعیت دانسته و این جرم را از ماده 18 استثنا کنیم موچب سو استفاده از قانون فراهم می شود و مجرمین برای رهایی از مسئولیت کیفری و تبانی جهت بردن اموال مردم ، حساب خود را مسدود می کنند و سپس به وکیل خود دستور صدور چک از این حساب را می دهند تا نه خود مرتکب جرم شده باشند و نه وکیل ایشان.

https://www.google.com/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Fqavanin.ir%2FLaw%2FTreeText%2F181363&psig=AOvVaw1SRL7HiN83rOrm-XsF19O1&ust=1713768412016000&source=images&cd=vfe&opi=89978449&ved=0CAcQrpoMahcKEwi47ez82tKFAxUAAAAAHQAAAAAQBA

رکن معنوی:

قانون گذار در ماده 10 قانون صدور چک از عبارت هرکس با علم به بسته بودن حساب بانکی خود مبادرت به صدور چک نماید ،استفاده نموده است .اگر مشتری تامین وجه چک صادره اش را از تمام حساب ها در بانک خود تایید نکرده باشد، آیا بانک مجاز به برداشت وجه چک از سایر حساب هاست؟طبق دستورالعمل حساب جاری، از جمله مواردی که باید در قرارداد حساب جاری درج شود، تکلیف بانک به پرداخت وجه چک از محل موجودی قابل برداشت سایر حساب‌ها (به ترتیب مقرر در بندهای مذکور)، در صورت کافی نبودن موجودی حساب جاری صادرکننده می‌باشد. در واقع در صورت عدم تایید این موضوع توسط مشتری بانک، قرارداد حساب جاری منعقد نمی‌شود.پس از صدور گواهینامه عدم پرداخت به چه صورت عمل می‌شود؟
در قانون جدید چک، بعد از ثبت غیرقابل پرداخت بودن یا کسری مبلغ چک در سامانه یکپارچه بانک مرکزی، این سامانه مراتب را به صورت برخط به تمام بانک‌ها و مؤسسات اعتباری اطلاع می‌دهد. پس از گذشت بیست و چهار ساعت، تمام بانک‌ها و مؤسسات اعتباری حسب مورد مکلفند تا زمانی که از چک برگشتی رفع سوء اثر نشده است، محدودیت‌های زیر را نسبت به صاحب حساب و امضاکننده چک برگشتی اعمال کنند الف- عدم امکان افتتاح هرگونه حساب و صدور کارت بانکی جدید؛ حتی صدور المثنی/ تمدید تاریخ اعتبار کارت/ کارت اعتباری و تسهیلات خردب- مسدود شدن وجوه تمام حساب‌ها و کارت‌های بانکی و هر مبلغ متعلق به صادرکننده که تحت هر عنوان نزد بانک‌ها یا مؤسسات اعتباری موجود است به میزان کسری مبلغ چک؛ در این زمینه اولویت مسدود شدن حساب ها با بانک‌ها و موسسات اعتباری خواهد بود که مجموع موجودی حساب‌های سپرده متناظر (ریالی یا ارزی) صادرکننده چک نزد آنها بالاترین رقم باشد. در خصوص نحوه انتخاب حساب‌های سپرده، اولویت به ترتیب با حساب‌های سپرده سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت،‌ سپرده سرمایه‌گذاری بلندمدت، سپرده قرض‌الحسنه پس‌انداز و سپرده قرض‌الحسنه جاری صادرکننده چک است.
همچنین پس از گذشت بیست و چهار ساعت از ثبت غیرقابل پرداخت بودن یا کسری مبلغ چک در سامانه یکپارچه بانک مرکزی، وجوه حساب‌های افراد به میزان مبلغ کسری چک مسدود می‌شود. در واقع مهلت ۲۴ ساعته توسط قانونگذار برای تامین موجودی حساب چک قبل از اعمال اقدامات تنبیهی در نظر گرفته شده است.ج- عدم پرداخت هرگونه تسهیلات بانکی یا صدور ضمانت‌نامه‌های ارزی یا ریاد- عدم گشایش اعتبار اسنادی ارزی یا ریالی.در صورت برگشت خوردن یک برگ چک، آیا امکان ثبت سایر برگ‌های آن دسته چک در سامانه صیاد وجود دارد؟خیر. با توجه به مفاد ماده (۲۱) مکرر قانون صدور چک، تا زمان رفع سوءاثر از چک برگشتی، صدور چک جدید، از ناحیه صاحب حساب و امضاکنندگان چک برگشتی مزبور، ممنوع می‌باشد.

چنانچه در خصوص موضوع سوال و یا پرونده ایی داشته اید می توانید در ساعات اداری با وکلای موسسه حقوقی محمد رضا مه دادگر تماس بگیرید.

09121597687

02177724264

02177723606

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *