صور تقصیر پزشکی_مبحث اول

ابتدا به تعریف قصور و تقصیر به طور مختصر می پردازیم.

قصور پزشکی : مترادف با غفلت و خطایی که فرد سهوا مرتکب آن میشود .

تقصیر پزشکی: تقصیر به معنای خطایی است که فرد به نحو عمدی آن را انجام میدهد.

به وضوح مشخص است که این دو تعریف در نقطه مقابل یکدیگر قرار دارند.

بیشتر شکایات بیماران یا اطرافیان آنها از پزشکان در خصوص «خطا در تشخیص»، «بی‌احتیاطی» و «بی‌مبالاتی در معالجه و درمان بیماران» یا «مراقبت‌های بعد از عمل جراحی» است.

 برابر قانون، تخلف‌های پزشکی شامل سهل‌انگاری در انجام وظیفه؛ رعایت نکردن موازین علمی، شرعی و قانونی؛ افشا کردن اسرار و نوع بیماری؛ انجام اعمال خلاف شئون پزشکی؛ جذب بیمار از طریق تبلیغات گمراه‌کننده و فریفتن بیمار است.

 تقصیر علاوه بر جنبه خصوصی، واجد جنبه عمومی است

 تقصیر، جنبه عمومی دارد مگر در موارد خاصی که قانونگذار استثنا کرده باشد؛ بنابراین تقصیر پزشکی، علاوه بر اینکه جنبه خصوصی دارد که با جبران خسارت و پرداخت دیه از سوی فرد خاطی همراه است، جنبه عمومی نیز دارد و مرتکب با حبس و جزای نقدی یا محرومیت از حقوق اجتماعی، مجازات می‌شود.

نحوه اثبات قصور و تقصیر پزشکی

 علاوه بر قانون مجازات اسلامی که به ماهیت تقصیر پزشکی و جرایم مرتبط با آن می‌پردازد و مجازات حاکم بر جرایم و تقصیرات را مقرر می‌کند،

قانون آیین دادرسی کیفری نیز نحوه اثبات دعوی و چگونگی اثبات و رسیدگی به آن را بیان کرده است.

در این رابطه تقصیر پزشکی با اخذ نظریه کارشناسی از سازمان پزشکی قانونی یا سازمان نظام پزشکی اثبات می‌شود.

 دادگاه عمومی و انقلاب مرجع رسیدگی به پرونده‌های مربوط به تقصیر پزشکی است.

همچنین در تهران ناحیه خاصی از دادسرا با عنوان «دادسرای ویژه جرایم پزشکی و دارویی» به‌طور جداگانه به این مورد رسیدگی می‌کند.

 در برخی مراکز استان‌ها نیز شعبه خاصی از دادگاه‌های عمومی و انقلاب، مرجع رسیدگی به این پرونده‌ها هستند؛

البته باید گفت که مرجع رسیدگی به قصور و تخلفات انتظامی پزشکی، دادسراهای انتظامی و هیأت‌های بدوی، تجدیدنظر و عالی انتظامی سازمان نظام پزشکی است.

 سازوکار برخورد با قصور پزشکی

 سازمان نظام‌پزشکی در زمینه برخورد با قصور پزشکی، یک تشکیلات دادرسی دارد. برای بررسی این موضوع، کارشناسانی تعیین می‌شوند

و در صورت صحت اثبات شاکی مبنی بر رخ دادن قصوری از سوی یک پزشک یا پرستار، در صدد جبران این مساله برمی‌آیند.

 وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور، وظیفه بازرسی و نظارت بر مؤسسه‌های پزشکی، مطب‌ها و مراکز درمانی را بر عهده دارند

و اگر با جرم و تخلفی برخورد کردند، باید حسب مورد آن را به دادسرای ویژه جرایم پزشکی و دارویی یا شعبه خاص دادگاه‌های عمومی و انقلاب در مراکز استان‌ها یا شعب ویژه پزشکی و دارویی سازمان تعزیرات حکومتی یا دادسراهای انتظامی نظام پزشکی ارسال کنند.

 البته باید تاکید کرد که مرجع رسیدگی به تقصیرات پزشکی همان‌گونه که اشاره شد، در تهران دادسرای ویژه جرایم پزشکی و دارویی و در سایر شهرستان‌ها، دادسراهای عمومی و انقلاب است.

 بر اساس ماده 495 قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1392، هرگاه پزشک در معالجاتی که انجام می‌دهد

موجب تلف یا صدمه بدنی شود، ضامن دیه است مگر آن که عمل او مطابق مقررات پزشکی و موازین فنی باشد یا این که قبل از معالجه برائت گرفته باشد

و مرتکب تقصیری هم نشود و چنانچه اخذ برائت از مریض به دلیل نابالغ یا مجنون بودن او، معتبر نباشد یا تحصیل برائت از او به دلیل بیهوشی و مانند آن ممکن نشود،

برائت از ولی مریض تحصیل می‌شود.

 در تبصره یک این ماده آمده است که در صورت عدم قصور یا تقصیر پزشک، در علم و عمل برای وی ضمان وجود ندارد هرچند برائت اخذ نکرده باشد.

 همچنین بر اساس ماده 496 این قانون، پزشک در معالجاتی که دستور انجام آن را به مریض یا پرستار و مانند آن صادر می‌کند، درصورت تلف یا صدمه بدنی ضامن است

مگر آنکه مطابق ماده 495 این قانون عمل کند.

 طبق تبصره‌های یک و دو این ماده نیز در موارد مزبور، هرگاه مریض یا پرستار بداند که دستور اشتباه است و موجب صدمه و تلف می‌شود و با وجود این به دستور عمل کند

، پزشک ضامن نیست بلکه صدمه و خسارت مستند به خود مریض یا پرستار است. همچنین در قطع عضو یا جراحات ایجادشده در معالجات پزشکی طبق ماده 495 این قانون عمل می‌شود.

قصور پزشکی به چهار دسته تقسیم می شود:

الف) بی مبالاتی

ب) بی احتیاطی

ج) نداشتن مهارت: ۱-عدم مهارت علمی 2-عدم مهارت عملی

د) عدم رعایت نظامات دولتی

تقصیر در تشخیص بیماری

الف_تبیین معاینه پزشکی

هر جزو من تیغی دگر بخورد هر عضو من معاینه کوهی گران کشید

در این تفحص طبیب از بعضی از آلات و تجهیزات طبی از قبیل تست فشار خون ضربان قلب میزان تنفس و احیاناً از دست و گوش و چشمانش در اجرای عملیات تفحص برای کشف بیماری استفاده خواهد کرد هدف طبیب از این معاینه اولیه یا تقدیری ظاهری کشف علائم و ظواهر و دلالت‌های معینی است که برای تجویز دارو و علت بیماری به کار گرفته می‌شود.

در بررسی‌های پزشکی اولیه خطاهای طبی بسیاری وجود دارد عدم قدرت پزشک در تشخیص وضع حمل زنی که مدت حمل او ۹ ماه کامل نشده است

سبب می‌شود با این استدلال که دردهایی که بیمار از آن شکایت می‌نماید نشانه‌های رماتیسم است به بیمار پیشنهاد کند که تا زمان وضع حمل طبیعی صبر نماید

در حالی که این دردها که سبب رنج بیمار شده بود علامات مختص زایمان بوده است

لذا به علت همین تشخیص اشتباه پزشک بیمار در منزل خود و در یک مکان دور از بیمارستان وضع حمل مشقت آوری داشته است

از دیگر خطاهای معاینه بیا تشخیص اولیه که سبب مسئولیت صاحبان حرف پزشکی می‌شود

عدم قدرت آنها در شناسایی مرضی است که بیمار از آن رنج می‌برد برای مثال در مورد بیماری که التهاب آپاندیس داشته است

و بایستی سریعاً برای او فرایند درمان شروع می‌شد طبیب به این نتیجه رسید که دردی که بیمار از آن شکایت می‌کند

دردی عارضی است که به سبب یک انقباض کلیوی در پایین شکم ایجاد شده یا یک درد گذرا به دلیل تناول زیاد غذا یا مایعات است نهایتاً پزشک برای او مسکنی تجویز می‌کند

اما بعد از مدتی وخامت بیمار تشدید می‌شود و بیمار در معرض خطر پاره شدن آپاندیس قرار می‌گیرد

و اعضای درونی بدن او عفونت می‌کند بعد از طرح دعوی در محکمه به طرفیت پزشکملزم به جبران خسارات وارده به بیمار نمود.

تمام پزشکان از ابتدای شروع طبابت خود سوگند یاد می‌کنند تا همواره و در هر شرایطی، حافظ جان و سلامتی بیمار باشند.

اما ممکن است مانند تمامی انسان‌ها و بر اثر تنش‌ها و استرس‌های دنیای امروزی، دچار خطایی در کار خود شوند که منجر به آسیب بیمار شود.

صور تقصیر پزشکی_مبحث اول

صور تقصیر پزشکی_مقدمه

الزام موجر به پرداخت و استرداد ودیعه

ب_مراحل معاینه پزشکی

معاینه پزشکی از دو مرحله تشکیل می‌شود مرحله اول آن به تفحص مقدماتی یا معاینه اولیه معروف است

و آن مرحله‌ای است که طبیب با استفاده از دست و گوش و چشم و بعضی از وسایل پزشکی نظیر درجه حرارت و فشار خون و امثال ذلک سعی در تشخیص بیماری دارد.

مرحله دوم که از آن به تفحص تکمیلی یا معاینه تخصصی تعبیر می‌شود مرحله‌ای است که در آن صاحبان حق پزشکی مبادرت به تفحص دقیق و عمیق می‌نمایند

و در این راه از وسایل پیشرفته برای اطلاع از حالت  بیمار و کشف علت یا داروی بیماری او استفاده می‌نمایند

مثلاً از آزمایشات خون ادرار عکسبرداری فیزیوتراپی نوار قلب نمونه‌برداری و وسایل و ادواتی که به آنها در تشخیص و تجویز صحیح و دقیق کمک می‌نماید استفاده می‌کند.

مرحله معاینه تکمیلی علی القاعده تالی مرحله معاینه مقدماتی است و در این مرحله طبیب به تجزیه و تحلیل دلایل و نتایج آزمایش محفوظ و ظواهر منتج از معاینه مقدماتی می‌پردازد

که با توجه به آنها مبادرت به تشخیص مرض بیمار از بین انواع امراض مشابه می‌کند مبرهن شد که معاینه مقدماتی با تشخیص متفاوت است

معاینه مقدماتی منجر به نتیجه معین نمی‌شود و آن عبارت است از کشف دلایل و ظواهر معینی از بیماری اما تشخیص طبیب را به وجود بیماری معین سوق می‌دهد

در این مرحله صاحبان حرف پزشکی با استفاده از آزمایشات متعدد پزشکی و مشورت با همکاران متخصص خود تشخیص دقیق و صائب خویش را ارائه می‌نمایند

فی الواقع تشخیص دقیق در کشف حقیقت و ماهیت بیماری بسیار حائز اهمیت است و دقت در تشخیص علی الاصول منجر به دقت در تجویز ادویه مناسب و نتیجتاً بهبود نسبی حال بیمار خواهد شد

 قاعده معمول و متعارف این است که اگر صاحبان حرف پزشکی در اجرای تشخیص مقدماتی یا تکمیلی اهمال نمایند

و خطایی به وجود آید چنانچه فوت یا ضرر وارده به بیمار یا اقربای او به جهت اهمال و قصور آنها باشد ضامن خواهند بود.

خطای پزشکی در واقع شامل مشکلاتی خواهد بود که به‌دلیل کوتاهی در اقدامات پزشکی و همچنین تشخیص نادرست بیماری رخ می‌دهند. این خطاها نیز جزو موارد قصور پزشکی خواهند بود.

قصور پزشکی، به معنای خطایی است که پزشک در طول درمان یا جراحی خود انجام داده و منجر به آسیب زدن به بیمار شده است.

البته این خطا ناشی از بی‌احتیاطی و یا نداشتن مهارت و دانش کافی پزشک است و هیچ قصد و نیت قبلی در کار نبوده و سهواً انجام گرفته است.

در تعریف حقوقی نیز، قصور پزشکی یک نوع جرم غیرعمد یا شبه ‌عمد محسوب می‌شود که مجازات آن دیه است. جرم غیرعمد یا شبه ‌عمد، همراه با تقصیر است ولی قصد جرم وجود ندارد.

قصور پزشکی در تشخیص درست بیماری

خطای پزشکی در تشخیص درست بیماری زمانی رخ می‌دهد که پزشک با بی‌احتیاطی یا به‌دلیل نداشتن مهارت کافی، بیماری را درست تشخیص نمی‌دهد.

در راستای تشخیص نادرست بیماری، دارو و روش درمانی متفاوتی ارائه می‌شود که می‌تواند خطرات و آسیب‌های جبران‌ناپذیری برای بیمار به‌همراه داشته باشد.

قصور پزشکی در نوشتن نسخه و تجویز

خطای پزشکی در نوشتن نسخه، تخلف بوده و در چنین شرایطی به پزشک تذکر داشته شده یا به‌صورت شفاهی و کتبی توبیخ می‌شود. خطای پزشکی در نوشتن نسخه شامل موارد زیر می‌شود.

• تجویز داروی اشتباه

• تجویز مقدار اشتباه دارو

• تجویز دوز اشتباه دارو

• ناخوانا نوشتن نام دارو و مشابهت آن با دارویی دیگر

• خط ناخوانا و در نتیجه خطای مسئول داروخانه در خواندن نسخه

شرایط احراز قصور پزشکی چیست؟

در قانون اساسی کشور، فرض را بر این گرفته‌اند که پزشک مرتکب هیچ خطا، کوتاهی، غفلت و قصوری نمی‌شود.

بنابراین اگر قصور پزشکی رخ دهد، باید مدارک و مستندات معتبر برای اثبات ادعای بیمار ارائه شود که نشان‌دهنده بی‌مبالاتی و بی‌احتیاطی پزشک هستند.

یکی از اصلی‌ترین شرایط احراز قصور پزشکی، ارائه مدارک و مستندات معتبر است. این مدارک به شرح زیر هستند.

• کلیه مدارک و مستندات شامل پرونده‌های پزشکی؛

• تصویر نسخه تجویزی؛

• لیست هزینه‌های پرداختی بیمار؛

• دفترچه بیمه درمانی بیمار؛

• تصاویر از ناحیه آسیب‌دیده بیمار (قبل از عمل و بعد از عمل) به‌ویژه در قصور پزشکی عمل زیبایی.

در مرحله بعد، حاکم قضایی با بررسی مدارک و شواهد ارائه شده و در نظر گرفتن شرایط و نامه پزشکی قانونی، قصور پزشکی را بررسی خواهد کرد.

در صورت اثبات کوتاهی و بی‌مبالاتی پزشک، رای بر محکومیت او صادر خواهد شد.

مجازات پزشک در صورت اثبات قصور پزشکی چیست؟

زمانی‌که حاکم قضایی مستندات موجود را بررسی کرده و رای بر قصور پزشکی می‌دهد، پزشک به پرداخت دیه محکوم خواهد شد

. مبلغ دیه بر اساس دیه کامل انسان در همان سال و نوع و میزان آسیب وارده به بیمار تعیین می‌شود.

در برخی از شرایط، نوع قصور پزشکی و شدت آن می‌تواند منجر به صدور تخلف انتظامی پزشکی شده که باید طبق قوانین سازمان نظام پزشکی کشور رسیدگی شود.

در چنین شرایطی، پزشک علاوه‌بر پرداخت دیه به دریافت توبیخ و درج در پرونده نیز محکوم خواهد شد.

نمونه رای وحدت رویه:https://dotic.ir/news/8726

چنانچه در خصوص موضوع سوال و یا پرونده ای داشته باشید میتوانید در ساعات اداری با وکلای موسسه حقوقی محمدرضا مه دادگر تماس بگیرید.

09121597687

02177724264

02177723606