نکات کاربردی چک و سفته_ قسمت اول

مهمترین مزایای اسناد تجاری (چک سفته و برات)

الف:مسئولیت تضامنی:یکی از مزایای اسناد تجاری حاکمیت مسئولیت تضامنی می‌باشد یعنی اگر در سررسید وجه سند تجاری تادیه نگردد

دارنده سند می‌تواند پس از انجام وظایف قانونی بر علیه همه مسئولین سند تجاری اعم از صادر کننده ظهرنویس و ضامنین در اعمال ماده ۲۴۹ قانون تجارت اقامه دعوی نماید.

ب_:صدور قرار تامین خواسته بدون تودیع خسارت احتمالی

صاحب چک یا سفته یا برات می‌تواند به محض تقویم دادخواست و قبل از شروع رسیدگی تقاضای توقیف اموال بدهکار را بدون پرداختن خسارت احتمالی نماید

البته در صورتی که دارنده چک یا سفته یا برات در موارد ذیل عمل نماید می‌تواند خسارت احتمالی را نپردازد در غیر این صورت باید خسارات احتمالی را به صندوق دادگستری بپردازد.

الف : اعتراض عدم تعدیه در ظرف ۱۰ روز از سر رسید سفته و برات مستنداً به ماده ۲۸۰ قانون تجارت و اقدام به طرح دعوی ظرف یک سال یا دو سال از تاریخ اعتراض مستنداً به مواد ۲۸۶ و ۲۸۷ قانون تجارت بر حسب مورد.

ب:چنانچه مستند دعوی چک باشد وظایف دارنده به قرار زیر است :

۱ _اخذ گواهی عدم پرداخت در ظرف ۱۵ یا ۴۵ روز یا چهار ماه حسب مورد از تاریخ صدور چک مستنداً به مواد ۳۱۵ و ۳۱۷ قانون تجارت .

۲_اقامه دعوی در ظرف یک سال از تاریخ اخذ گواهی عدم پرداخت چک مستندا به مواد ۲۸۶ ۳۰۱۴ و ۲۸۷ قانون تجارت حسب مورد .

نکته اگر دارنده چک به یکی از وظایف فوق عمل نکند حق اقامه دعوی بر علیه ظهرنویس را نخواهد داشت.

ج:رسیدگی اختصاری در دعاوی : دعاوی مربوط به اسناد تجاری تابع رسیدگی اختصاری بوده و اصولاً سریع‌تر از سایر دعاوی مورد رسیدگی قرار می‌گیرند .

تعریف چک

بر طبق ماده ۳۱۰ قانون تجارت چک نوشته‌ای است که به موجب آن صادر کننده وجوهی را که نزد محال علیه دارد کلاً یا بعضاً مسترد

و یا به دیگری واگذار می‌نماید به زبان ساده چک نوشته‌ای است که به موجب آن صادر کننده می‌تواند

تمام یا قسمتی از پولی که در نزد بانک دارد باز پس گیرد یا به شخص دیگری واگذار نماید.

چک چیست؟

چک در گذشته با نام های قباله، منشور عهدنامه و برات هم در بین مردم شناخته شده، اما به طور کلی چک یک سند تجاری است

که بانک برای استرداد وجه و یا انتقال آن به شخص دیگر، به صاحب حساب می دهد.

که البته صاحب حساب باید شرایط لازم را برای دریافت دسته چک داشته باشد.
چک یکی از مهمترین و پرکاربردترین اسناد تجاری در نظام اقتصادی هر کشوری است و جنبه کیفری دارد.
چک های بانکی انواع مختلفی دارند که معمولا برای معاملاتی با حجم بالا استفاده می شوند.

اگر شما صاحب کسب و کار باشید یا قصد راه اندازی آن را داشته باشید بهتر است با انواع چک بانکی آشنا باشید.

عمدتا چک های بانکی به دو دسته اصلی تقسیم می شوند:
دسته اول چک هایی هستند که توسط صاحبان حساب بانکی صادر می شوند. و یکی از رایج ترین نوع آن “چک عادی ” است

که صاحب چک به پشتوانه دارایی خود در بانک، چک را در وجه حامل یا شخص مورد نظر صادر میکند.
دسته دوم چک هایی هستند که توسط بانک صادر می شوند.

مانند: چک های بین بانکی(رمز دار)، چک تضمین شده (تضمین شده رمزدار) و چک های مسافرتی.
این دسته از چک ها از امنیت بالایی برخوردار هستند و وصول آنها حتمی است.

برای درخواست این نوع چک، لازم است که صاحب حساب به شعب بانکی برود و چک مورد نظر خود را در صورت داشتن شرایط لازم، درخواست کند.

صور تقصیر پزشکی_مبحث اول

انواع چک عبارت است از:

۱ _چک عادی چکی است  که اشخاص عهده بانک‌ها به حساب جاری خود صادر و دارنده آن تضمینی جز اعتبار صادر کننده آن ندارد.

۲_چک تایید شده چکی است که اشخاص عهده بانک‌ها به حساب جاری خود صادر و توسط بانک مهال علیه پرداخت وجه آن تایید می‌شود

فرق چک تایید شده با عادی در این است که در مورد چک تایید شده مسئولین بانک محال علیه موجودی صاحب حساب را روی چک تایید شده

 به میزان مورد درخواست قید و آن را تایید می‌کنند دارنده چک نیز مطمئن به وصول مبلغ چک می‌باشد

به عبارت دیگر بانک پس از امضا و تایید باید معادل وجه آن را در حساب جاری صاحب حساب مسدود کند تا در هنگام مراجعه دارنده قابل پرداخت باشد

۳_چک تضمین شده  چکی است که توسط بانک به عهده همان بانک با درخواست مشتری صادر و پرداخت وجه آن توسط بانک تضمین می‌شود ب

ه زبان ساده چک تضمین شده چکی است که از طرف بانک‌ها  و شعب آنها به تقاضای مشتری صادر و پرداخت وجه آن از طرف همان بانک تعهد و تضمین می‌شود

متقاضی صدور چک تضمین شده نیازی به داشتن حساب جاری در بانک صادر کننده چک تضمینی ندارد.

۴-چک مسافرتی چکی است که توسط بانک صادر و وجه آن در هر یک از شعب آن بانک یا توسط نمایندگان و کارگزاران آن پرداخت می‌گردد چک مسافرتی را چک در گردش هم می‌گویند

در ایران چک مسافرتی به اشکال گوناگون مانند سپه چک ایران چک و ….نیز مرسوم است.

سفته چیست؟

سفته تعهدنامه‌ای است که به موجب آن امضاء کننده متعهد به پرداخت وجه درج شده در سفته می شود

که باید آن را در زمان تعیین شده در سفته یا با مطالبه آن از سوی دارنده، در وجه شخص معین یا در وجه حامل را تضمین میکند.

بنابراین، سفته یک سند تجاری تعهد پرداخت است که در آن شخص امضا کننده متعهد میشود مبلغ مندرج در آن را در موعد تعیین شده پرداخت کند،

اگر صاحب سفته بخواهد از ویژگی های قانونی آن استفاده کند، باید مقررات آن را کامل بشناسد

وگرنه نمی‌تواند در دادگاه از امتیازات حقوقی این سند تجاری استفاده کند و تنها به عنوان یک نوشته عادی به حساب می آید.

نکات کاربردی چک و سفته_قسمت اول

تفاوت چک و سفته چیست؟

به طور کلی چک یکی از معتبر ترین اسناد تجاری است که پشتوانه قوی قانونی آن  بیش از هر سند تجاری دیگری است،

در مقابل سفته به عنوان یک سند غیر تجاری یا سند عادی به حساب می‌آید و مشمول حمایت های قانونی خاصی نمی شود.
در کل تفاوت های چک و سفته بسیار زیاد است، هر شخصی که متقاضی چک یا سفته باشد باید به این تفاوت ها آشنا باشد.

در اینجا چند مورد از تفاوت‌های چک و سفته آورده شده:

• چک یک سند تجاری پرداخت است و به همین خاطر ممکن است صادرکننده آن به قصد قرض دادن پول آن چک را به شخص دیگر بدهد ولی سفته سند پرداخت نیست و نمیتوان به وسیله آن پول قرض داد.

• صدور چک در وجه خود صادر کننده چک ممانعتی ندارد اما سفته نمیتواند در وجه خود صادر کننده باشد.

• تهیه دسته چک از بانک هزینه‌ای ندارد و مالیات به آن تعلق نمی گیرد ولی تهیه سفته مخصوصا در مبالغ بالا و تعداد زیاد، هزینه دارد و بر اساس مبلغ درج شده در آن، مالیات اخذ می شود.

• چک جنبه کیفری و قانونی دارد اما سفته جنبه حقوقی دارد. این تفاوت به این معنی است که صدور چک بلامحل در بعضی شرایط جرم تلقی می شود

• ولی عدم پرداخت سفته در تاریخ تعیین شده مطلقاً جرم نیست. البته اگر طرح دعوای سفته در دادگاه بررسی شود می تواند در نهایت منجر به حکم جلب صادر کننده شود ولی این حکم تبعات حکم کیفری چک را ندارد.

• صادر کننده چک نمی تواند امضای روی چک را انکار کند اما شخص ارسال کننده سفته می تواند بدون حتی ارائه دلایل منطقی منکر امضای روی سفته بشود.

• برای تهیه دسته چک باید بعد از تایید صلاحیت درخواست کننده یک سری مراحل قانونی و تشریفاتی نیز طی شود، اما تهیه سفته محدودیتی ندارد و بسیار آسان است.

• درج مبلغ در چک محدودیتی ندارد و نامحدود است اما برای سفته اینگونه نیست و درج مبلغ در آن عمدتا به مبلغ چاپ شده در سفته محدود می شود.

• احراز هویت فرد صادر کننده چک به دلیل پشتوانه قانونی آن، عمدتا راحت تر از سفته است.

اعتبار چک بیشتر است یا سفته

۱_در چک گواهینامه عدم پرداخت جایگزین برگ واخواست در سفته گردیده و هزینه ناچیزی دارد

جهت استفاده از مزایای اسناد تجاری  می‌بایست نسبت به واخواست آن اقدام و هزینه قابل توجهی پرداخت گردد.

۲_اگر چک منجر به صدور گواهی عدم پرداخت گردد دارنده چک می‌تواند تحت شرایطی بر علیه صادر کننده به جرم صدور چک بلامحل شکایت کیفری نماید

درحالیکه در سفته نمیتوان شکایت کیفری نمود.

بنابراین، سفته یک سند تجاری تعهد پرداخت است که در آن شخص امضا کننده متعهد میشود مبلغ مندرج در آن را در موعد تعیین شده پرداخت کند،

اگر صاحب سفته بخواهد از ویژگی های قانونی آن استفاده کند، باید مقررات آن را کامل بشناسد وگرنه نمی‌تواند

در دادگاه از امتیازات حقوقی این سند تجاری استفاده کند و تنها به عنوان یک نوشته عادی به حساب می آید.

۳_چک در حکم اسناد لازم الاجرا بوده و می‌توان بدون نیاز به اخذ حکم از مراجع قضایی  و اموال صادر کننده را توقیف نمود

واضح و مبرهن است که این مزیت استثنایی چک را هیچگاه نمی‌توان نادیده گرفت در حالی که سفته به هیچ وجه از این مزیت برخوردار نمی‌باشد.

۴_اگر اقدام به وصول چک منجر به صدور گواهینامه عدم پرداخت گردد دارنده آن می‌تواند با رعایت شرایطی از طریق دوایر اجرای ثبت صدور اجراییه بر علیه صادر کننده بنماید

در حالی که برای وصول سفته نمی‌توان به دوایر اجرای ثبت رجوع کرد اکنون خود قضاوت کنید اعتبار کدام یک بیشتر است .

چنانچه در خصوص موضوع سوال و یا پرونده ای داشته باشید میتوانید در ساعات اداری با وکلای موسسه حقوقی محمدرضا مه دادگر تماس بگیرید.

09121597687

02177724264

02177723606