حالتهای تقصیر پزشکی به قلم وکیل قسمت 5
حالتهای تقصیر پزشکی بر مبنای قانون مجازات اسلامی
پزشک موظف است در برخورد با بیمار کلیه اقدامات مراقبتی و تشخیصی اعم از گرفتن شرح حال کامل یا معاینات فیزیکی استفاده از آزمایش‌های کلینیکی و پاراکلینیکی
و در صورت نیاز مشورت با همکاران دیگر را انجام دهد در نهایت بعد از تشخیص صحیح درمان را شروع نماید
اگر به این وظایف عمل نشود قصور پزشکی محقق می‌شود البته بعضاً با انجام تمام این اقدامات پزشک به تشخیص نمی‌رسد یا درمان به نتیجه مطلوب ختم نمی‌شود
لذا اگر این عدم تشخیص یا عدم پاسخ به درمان مطابق با موازین علمی و فنی باشد خطا و قصوری متوجه صاحبان حرفه پزشکی نخواهد شد.
اما اگر پزشکان هر کدام از مراحل تشخیص و درمان اعم از معاینه دقیق تشخیص به موقع درمان‌ها و جراحی‌های صحیح
پیگیری و مشاوره و راهنمایی‌های لازم را طبق موازین علمی و فنی پزشکی انجام نداده باشند مرتکب قصور پزشکی شدند.
جمله تبصره ماده ۱۴۵ قانون جدید مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ مقرر داشته است :
تقصیر اعم از بی‌احتیاطی و بی‌مبالاتی است مسامحه غفلت عدم مهارت و عدم رعایت نظامات دولتی و مانند آنها حسب مورد از مصادیق بی‌احتیاطی یا بی‌مبالاتی محسوب می‌شود
این مصادیق عام و شامل خطاهای پزشکی نیز می‌باشند.
لذا در صورتی که یکی از موارد مذکور در اعمال و رفتار حرفه پزشکی ملاحظه شود آنها مقصر قلمداد می‌شوند و می‌بایست خسارت وارده را جبران نمایند.
حالتهای تقصیر پزشکی به قلم وکیل قسمت 5
حالتهای تقصیر پزشکی به قلم وکیل پایه یک دادگستری قسمت 4
الف) بی‌احتیاطی در تقصیر پزشکی
بی‌احتیاطی خطای انسانی است که پیامد کار خود را در وضع خاص پیش بینی نمی‌کند
به عبارت دیگر فعل او با الگوی رفتاری انسان دوراندیش منطبق نیست الگوی متعارف و انتزاعی رفتار انسان‌ها را از مجموع طرز تلقی و انتظارات جامعه می‌توان استنباط کرد
بعضی از حقوقدانان آن را خطایی می‌دانند که یک شخص محتاط مرتکب آن نمی‌شود.
در اصطلاح حقوقی بی‌احتیاطی در مقابل غفلت به کار می‌رود بدان معنا که غفلت از جنس ترک عملی است که می‌بایست انجام می‌شد
در حالی که بی‌احتیاطی از جنس فعل است یعنی انجام عملی که نمی‌بایست صورت می‌گرفت بی‌احتیاطی در معنای عام خود بی‌مبالاتی را نیز شامل می‌شود.
نمونه‌ای چند از موارد بی‌احتیاطی که بسیار هم دامنگیر جامعه پزشکی است : پارگی روده در اعمال جراحی شکم – جا گذاشتن وسایل جراحی یا پانسمان در داخل بدن –
هرگونه دستکاری نابجا در اعضای بدن که در مجاورت عضو محل جراحی قرار دارند – تجویز بیش از میزان درمانی دارو- بیهوشی بی مورد-
مرخص کردن بیمار زودتر از موعد و مواردی از این دست که در نتیجه بیمار جان خود را از دست می‌دهد بی‌احتیاطی تلقی می‌شود و پزشک مسئول شناخته می‌شود .
ب)بی مبالاتی در تقصیر پزشکی
بی مبالاتی عبارت است از اینکه فاعل عمل ورود ضرر به غیر از ناحیه عمل خود پیش بینی ولی با این وجود لاقیدی می‌کند و احتیاط نمی‌نماید
به بیان دیگر بی‌مبالاتی زمانی محقق می‌شود که شخص می‌بایست عملی را انجام می‌داده است
که از انسان متعارف در آن زمان و مکان انتظار می‌رود اما لاقیدی نموده و از انجام آن خودداری می‌ورزد و به این واسطه به دیگری خسارتی وارد می‌شود
بی‌مبالاتی یا غفلت نوعی بی‌احتی به صورت فعل و خودداری از انجام عملی است که انجام آن شرط احتیاط است.
اما آنچه حائز اهمیت است آنکه بی‌مبالاتی در فعل صاحبان حرفه پزشکی زمانی مسئولیت آور خواهد بود
که به موجب قانون یا قرارداد پزشک انجام عمل مورد اشاره را بر عهده داشته و همچنین قادر به انجام عمل نیز باشد ولی با توجه به این شرایط از انجام آن استنکاف نماید.
به عنوان مثال فردی جهت عمل زیبایی بینی به مرکز جراحی مراجعه می‌کند و تحت عمل جراحی قرار می‌گیرد
وی در حین عمل دچار خونریزی غیر متعارفی می‌شود که با وجود اقدامات مقتضی جهت رفع آن اوضاع جسمی وی رو به وخامت می‌رود
اقدامات اولیه انجام و بیمار به بیمارستان مجهزی منتقل می‌شود
در پرونده بالینی نام برده در بدو ورود به بیمارستان خلاصه علائم حیاتی بوده است عملیات احیا پاسخ نمی‌دهدو در نتیجه بیمار فوت می‌کند
بعد از بررسی‌های لازم پزشکی قانونی و تحقیق از کادر معالج علت فوت عارضه مغزی به علت خونریزی غیرقابل کنترل بیماری با زمینه‌ای ناشناخته متعاقب عمل تعیین می‌شود
لاکن تاخیر کادر درمانی نیز در تسریع روند فوق دخیل دانسته شده لذا نام بردگان به علت بی‌مبالاتی مسئول شناخته شدند
زیرا با توجه به غیر قابل پیش بینی بودن چنین شرایطی می‌بایست قبل از انجام عمل جراحی در مراکز محدود آزمایشات کاملی می‌گرفتند
از طرف دیگر نیز می‌بایست بیمار بدون فوت وقت به مرکز درمان مجهزتری منتقل می‌شد.
نکات کاربردی چک و سفته به قلم وکیل دادگستری قسمت 5