نکاتی در خصوص قتل غیر عمد به قلم وکیل
قتل غیر عمد چیست؟
قبل از اینکه بخواهیم انواع قتل غیر عمد را در مورد بازرسی قرار دهیم. باید یک تعریف کلی از قتل غیر عمد عنوان کنیم.
قتل غیر عمد از جمله جرایمی می باشد که در آن فرد به صورت ناخواسته باعث مرگ فردی دیگر می شود.
از جمله بزرگترین جنایات موجود از نظر فقه اسلامی جنایات مربوط به قتل که شامل سه دسته میشوند می باشد.
این سه دست عبارتند از: قتل عمد، قتل شبه عمد و قطع از روی خطای محض.
قتل غیر عمد با توجه به ماده قانونی مجازات اسلامی که می گوید: ” تحقق جرائم غیر عمدی، منوط به احراز تقصیر مرتکب است.
در جنایات غیرعمدی اعم از شبه عمدی و خطای محض، مقررات کتاب قصاص و دیات اعمال می شود.
تبصره- تقصیر اعم از بی احتیاطی و بی مبالاتی است. مسامحه، غفلت، عدم مهارت و عدم رعایت نظامات دولتی و مانند آنها، حسب مورد، از مصادیق بی احتیاطی یا بی مبالاتی محسوب می شود.”
نکاتی در خصوص قتل غیر عمد به قلم وکیل
مجازات قتل غیر عمد
قتل غیر عمد به سه حالت زیر صورت می گیرد. که در هر سه حالت قتل غیر عمد به حساب می آید. مجازات آن نیز با قتل عمد متفاوت خواهد بود.
سه حالت قتل غیر عمد عبارتند از:
در حالت اول هنگامی که فرد قصد و نیت قتل کسی را ندارد و کاری انجام نمی دهد که از نظر عرف و شرع کشنده باشد.اما در نهایت موجب مرگ می شود. به عنوان مثال وقتی پدری برای تنبیه فرزند خود را کتک می زند، این کتک زدن از نظر عرف نمی تواند باعث قتل باشد. اما کودک جان خود را از دست می دهد.
نوع دوم زمانی است که قتل از روی جهالت انجام شده باشد. به عنوان مثال وقتی فردی رفتاری را به نیت انجام بر روی حیوان یا شیئی انجام می دهد اما بعدا متوجه می شود که آن کار بر روی انسان انجام شده است.
شکل سوم هنگامی است که فرد از روی قصد و نیت اقدام به قتل شخصی نکرده اما مقصر انجام حادثه است. به عبارت دیگر در این حالت، قتل به سبب غفلت یا عدم داشتن مهارت کافی انجام می شود. به عنوان مثال تصادفات رانندگی منجر به مرگ یا مرگ بیمار بر اثر قصور پزشکی از جمله این نوع قتل های غیر عمد به حساب می آید.
انواع قتل غیر عمد چیست
همانطور که بالاتر نیز گفته شد در قتل غیر عمد مجازات فرد قاتل قصاص نخواهد بود. در عوض به جای قصاص حکم قاتل پرداخت دیه و همچنین هدف از ۱ الی ۱۰ سال می باشد. قطل به سه حالت عمد، غیر عمد و خطای محض تقسیم می شود. ممکن است این سوال برای شما پیش آید که قتل خطای محض چه می باشد.
برای اینکه بخواهیم قتل خطای محض را توضیح دهیم باید بگوییم که قتل خطای محض در سه حالت زیر امکان پذیر است:
حالت اول زمانی که قتل در خواب و یا حالت بیهوشی رخ داده باشد. به عنوان مثال شخصی به دلیل غلتیدن در خواب باعث مرگ یک فرد دیگری شود.
نوع دوم قتل خطای محض زمانی می باشد که فرد فقیر و یا مجنون باشد یعنی قتل از روی عقل و تصمیم و شعور وی نبوده باشد.
در حالت سوم قتل خطای محض طبق بند 1 ماده ی 238 قانون قصاص حالتی میباشد که شخص قصد کشتن کسی را دارد. همچنین قصد انجام عمل منجر به قتل را نیز ندارد اما منجر به مرگ می شود به عنوان مثال یک فرد شکارچی برای شکار خود تیراندازی می کند اما به صورت اشتباه و برحسب خطاب به یک انسان دیگر برخورد کرده و باعث مرگ وی میشود.
حال که با انواع قتل خطای محض آشنا شدید بیایید با انواع قتل غیر عمد آشنا شویم. انواع قتل غیر عمد به این صورت می باشد که نوع اول همان قتل عمد بوده و دو نوع بعدی قتلی به حساب می‌آید که به قتل غیر عمد معروف است. همانطور که میدانید قانون مجازات جمهوری اسلامی که بعد از انقلاب اسلامی تصویب شد مبنای انواع مجازات ها می باشد نیز از همین دسته بندی تبعیت میکند. جرایم را متناسب با نوع قتل غیر عمد مشخص میکند.
مهلت پرداخت دیه در جرایم غیر عمد
همانطور که میدانید دیه مالی می باشد که قانونگذار برای مجازات جنایت‌هایی که بر جان و یا اعضای بدن فرد دیگر وارد شده باشد در نظر می‌گیرد.
اگر بخواهیم مهلت پرداخت دیه در جرایم غیر عمد را مورد بررسی قرار دهیم. باید بگوییم طبق ماده ۱۷ قانون مجازات جمهوری اسلامی ایران: “دیه، مالی است که در شرع مقدس، برای ایراد جنایت غیر عمدی بر نفس، اعضا و منافع و یا جنایت عمدی، در مواردی که به هر جهتی قصاص ندارد، به موجب قانون، مقرر می شود.”
طبق این ماده می توان گفت دیه یکی از مجازات های قانونگذار بوده که توسط مسئول پرداخت دیه به مجنی علیه داده می شود.
برای آنکه بخواهیم جواب دقیقی در رابطه با مهلت پرداخت دیه در جرایم غیر عمد بگوییم باید به قانون مجازات اسلامی رجوع کنیم،
در قانون مجازات اسلامی در مواد ۴۸۸ تا ۴۹۱ مهلت پرداخت دیه در جرایم غیر عمد بعد از رای دادگاه و ترتیب پرداخت دیه را مشخص کرده است.
طبق این قانون مدت زمان پرداخت دیه در جرایم غیر عمد، بسته به نوع آن متغیر خواهد بود.
می تواند بین ۱ الی ۳ سال از تاریخ وقوع جنایت باشد.
ماده 488 قانون مجازات اسلامی، در خصوص مهلت پرداخت دیه بعد از رای دادگاه، در جرائم عمدی و ضرب و جرح عمدی موجب دیه، چنین مقرر می دارد: مهلت پرداخت دیه بعد از رای دادگاه، در جرائم عمد موجب دیه، بسته به میزان دیه، متفاوت خواهد بود، مگر اینکه به نحو دیگری تراضی شده باشد. بر اساس این ماده، مهلت پرداخت دیه بعد از رای دادگاه، در جرائم عمدی و ضرب و جرح عمدی موجب دیه، حداقل یک سال قمری، از زمان وقوع جنایت است. اما می توان به نحو دیگر نیز تراضی نمود.
