شرایط اعاده دادرسی واقسام آن چیست؟

شرایط اعاده دادرسی چیست؟

مستند قانونی اعاده دادرسی:

ماده 426 قانون آیین دارسی مدنی نسبت به احکامی که قطعیت یافته ممکن است به جهات ذیل درخواست اعاده دادرسی شود. پس اولا نسبت به احکام، اعاده دادرسی صورت می گیرد و ثانیا اینکه حکم بایستی قطعیت یافته باشد پس مرجع رسیدگی به درخواست اعاده دادرسی دادگاهی است که حکم در آن جا قطعیت یافته است (در اعاده دادرسی در امر حقوقی دادگاهی که حکم قطعی را صادر نموده صلاحیت رسیدگی به درخواست را دارد که می تواند دادگاه بدوی باشد یا دادگاه تجدید نظر).

جهات اعاده دادرسی:

احکام قطعیت یافته در هر دعوایی که صادر شده باشند در صورت تحقق یکی از جهات اعاده دادرسی می توانند مورد درخواست اعاده قرار گیرند. پذیرش درخواست مستلزم اثبات تحقق جهتی است که مورد استناد قرار می گیرد یعنی شخصی که بخواهد بنابر یکی از جهات درخواست خود را تقدیم دادگاه نماید بایستی دلیل اثبات جهت را پیوست نماید.

مستند قانونی جهات اعاده دادرسی ماده 426 ق.آ.د.م:

1- نسبت به حکمی که قطعیت یافته موضوع حکم مورد ادعای خواهان نباشد به طور مثال مستند خواسته خلع ید بوده است ولی حکمی که صادر شده در خصوص اجرت المثل صادر شده که موارد ادعا نبوده یا اینکه خواسته اجاره بهاء بوده ولی حکم تخلیه صادر شده است.

2- حکم به میزان بیش از خواسته صادر شده باشد به این صورت که مبلغ یا مالی که در مفاد حکم، خوانده محکوم به پرداخت یا تحویل آن گردیده است بیش از خواسته خواهان باشد.

3- وجود تضاد در مفاد یک حکم که ناشی از استناد به اصول یا به مواد متضاد باشد که از طرفی قاضی خواهان را محکوم به بی حقی نموده و از طرفی دیگر خوانده را نیز محکوم به پرداخت حق الوکاله وکیل خواهان نموده است.

4- حکم صادره با حکم دیگری در خصوص همان دعوا و اصحاب آن قبلا توسط دادگاه صادر شده متضاد باشد بدون آنکه سبب قانونی موجب این مغایرت باشد (صدور احکام متضاد) در واقع 2 حکم صادر شده هر دو حکم قطعیت یافته و هر دو از یک دادگاه صادر شده یعنی نه تنها اصحاب دعوا بلکه موضوع و سبب دو دعوا واحد باشد.

5- طرف مقابل درخواست کننده اعاده دادرسی حیله و تقلبی به کاربرده که در حکم دادگاه موثر باشد مانند شهادت کذب یا سوگند دروغ که درخواست کننده بایستی ابتدا حکم نهایی مبنی بر حیله و تقلب طرف مقابل را ارائه دهد یعنی مستلزم یک اقدام قانونی در مرجع صالح، قبل از درخواست اعاده دادرسی می باشد.

6- حکم دادگاه مستند به اسنادی بوده که پس از صدور حکم، جعلی بودن آن ها ثابت شده باشد یعنی حکم دادگاه به استناد سند عادی یا رسمی صادر شده باشد و سند جعلی باید مستند حکم قرار گرفته باشد و اینکه جعلیت سند مستند حکم به موجب حکم نهایی در مرجع صالح اثبات شده باشد بنابراین صرف ادعای جعلیت مستند حکم کافی نیست و نکته دیگر اینکه جعلی بودن سند مستند حکم باید پس از صدور حکم ثابت شده باشد. پس می توان نتیجه گرفت صرف ادعای جهات اعاده دادرسی کافی نیست بلکه دلیل اثبات آن باید ارائه گردد.

7- پس از صدور حکم اسناد و مدارکی بدست آید که دلیل حقانیت درخواست کننده اعاده دادرسی باشد و ثابت شود اسناد و مدارک در جریان دادرسی مکتوم بوده و در اختیار متقاضی نبوده است؛ یعنی مثلا برگه مستند حقانیت در جریان دادرسی وجود داشته اما در اختیار متقاضی نبوده است نه اینکه سند بعد از صدور حکم تنظیم شود.

اقسام اعاده دادرسی

1- اعاده دادرسی اصلی که متقاضی به طور مستقل آن را درخواست می کند و به دادگاهی تقدیم می شود که صادر کننده همان حکم بوده است که همین دادگاه صلاحیت رسیدگی به درخواست را دارا می باشد که می تواند دادگاه بدوی باشد که حکم در آن به صورت قطعی صادر شده و قابل تجدید نظر نباشد و یا به علت عدم درخواست تجدیدنظر قطعی شده باشد یا دادگاه تجدید نظر باشد هر چند حکم دادگاه بدوی در این مرجع تایید شده باشد. اگر هم حکم در دیوان ابرام شده باشد به دفتر دیوان عالی کشور تقدیم می گردد. (در واقع درخواست اعاده دادرسی به دادگاهی تقدیم می شود که حکم قطعی را صادر نموده است)

2- درخواست اعاده دادرسی طاری که در اثنای رسیدگی حکمی به عنوان دلیل ارائه می شود و کسی که حکم علیه او ابراز گردیده نسبت به آن درخواست اعاده دادرسی می نماید و به دادگاهی تقدیم می گردد که حکم در آن جا به عنوان دلیل ابراز گردیده ولی دادگاهی که درخواست را دریافت کرده مکلف است آن را به دادگاه صادر کننده حکم ارسال نماید و اگر دلایل درخواست را قوی بداند رسیدگی به دعوای مطروحه را تا صدور حکم نسبت به اعاده دادرسی به تاخیر می اندازد در غیر اینصورت به رسیدگی ادامه می دهد. بعد از اینکه شخص به استناد یکی از جهات مندرج در قانون دادخواست اعاده دادرسی خود را تقدیم دادگاه در مرجع صالح نمود یکی از موارد مهم از لحاظ شکلی نحوه تنظیم دادخواست اعاده دادرسی می باشد که قانونگذار در ماده 435 قانون آیین دادرسی مدنی به طور محصور بیان نموده که بایستی چه مواردی درج گردد.

بعد از این مرحله بایستی مرجع صالح تعیین گردد که در امور حقوقی مرجع صالح دادگاهی است که حکم قطعی را صادر نموده است و همین مرجع هم صلاحیت رسیدگی به موضوع را خواهد داشت. پس از تقدیم دادخواست ابتدا بایستی دادگاه صالح طبق تبصره ماده 435 قانون آیین دارسی مدنی در خصوص قبول یا رد دادخواست قرار لازم را صادر نماید.

درصورت قبول مبادرت به رسیدگی ماهوی نماید پس می توان فهمید رسیدگی به درخواست در دو مقطع انجام می گیرد ابتدا بایستی در خصوص قبولی یا رد آن اظهار نظر نمود بعد در صورت قبولی رسیدگی نماید و دستور تعیین وقت رسیدگی و ابلاغ آن را به دفتر صادر نماید و سایر ترتیبات رسیدگی مطابق مقررات مربوط به دعاوی است و دادگاه در جلسه دادرسی به همان جهت رسیدگی می نماید که در دادخواست ذکر شده است.

اعاده دادرسی در امور کیفری:

اعاده یعنی برگرداندن یعنی محاکمه و رسیدگی به موضوعی که درباره آن حکم قطعی صادر شده است اعاده دادرسی در امور کیفری مشخص شده و افرادی که حکم قطعی درباره یکی از موارد مندرج در ماده 474 در مورد ایشان صادر شده می توانند از طریق ارائه دادخواست به دیوان عالی کشور رسیدگی به موضوع پرونده را درخواست نمایند و متقاضیان اعاده دادرسی هم طبق ماده 475 مشخص گردیده اند.

بعد از قطعیت حکم صادره در پرونده های کیفری تنها راه اعتراض از طرف محکوم علیه درخواست اعاده دادرسی است و این درخواست نیاز به دلایل خاص و مشخص دارد و مرجع تقدیم دادخواست هم دیوان عالی کشور است.

مستند قانونی اعاده دادرسی در امور کیفری ماده 474قانون آیین دارسی کیفری که قانون گذار بیان نموده، درخواست در مورد احکام محکومیت قطعی دادگاه اعم از اینکه حکم به اجرا گذاشته شده یا نشده باشد پذیرفته می شود. اعاده دادرسی فقط در مورد احکام محکومیت است یعنی محکوم علیه بایستی درخواست دهد نه شاکی یا متهمی که حکم برائت او صادر شده است.

پس از تقدیم دادخواست به دیوان عالی کشور این مرجع بایستی پس از احراز انطباق موضوع درخواست با یکی از موارد موضوع ماده 474 با تجویز اعاده دادرسی رسیدگی مجدد را به دادگاه هم عرض دادگاه صادر کننده حکم قطعی ارجاع دهد در غیر اینصورت قرار رد اعاده دادرسی صادر می نماید.https://www.rrk.ir/Laws/ShowLaw.aspx?Code=26549

درانتها هرسوالی درخصوص اعاده دادرسی دارید میتوانید با وکلای ما درموسسه حقوقی محمدرضا مه دادگر باشماره 77724264 و 77723606 تماس حاصل نمایید.