عقد جعاله چیست؟ 2
به قلم محمدرضا مه وکیل پایه یک دادگستری
عقد جعاله چیست؟
جعاله به معنای دستمزد و اجرت است.
طبق ماده 561 قانون مدنی،
منظور از جعاله،
پرداخت اجرت و دستمزد در قبال کار انجام گرفته توسط فردی،
برای ما است.http://www.law.com
جعاله عقدی معین است که طبق آن،
شخصی متعهد به پرداخت اجرت و دستمزد به فردی که،
کار مورد نظر را انجام می دهد می شود. ب
برای مثال:
پاداش دادن به فردی که وسیله مفقود شده ما را پیدا کرده است،
و به ما تحویل می دهد.
فرض کنید یک نفر یک قطعه طلا مثلا انگشتر طلا گم می کند،
جهت سهولت در پیدا شدن آن،
یک آگهی در اماکن عمومی نصب می کند،
مبنی بر این که هر کسی که انگشتر طلا با این مشخصات را پیدا کند،
و با این شماره تماس یگیرد و به من تحویل دهد،
مبلغی را به عنوان مژدگانی دریافت خواهد کرد.
این اقدام جعاله نامیده می شود.
ارکان اصلی جعاله چیست؟
1_جاعل یعنی:
فرد درخواست کننده انجام کار.
2_عامل یعنی:
فرد انجام دهنده کار درخواستی.
3_جعل یعنی:
اجرت و دستمزد پرداختی
در مثال فوق:
1_فردی که انگشتر خود را گم کرده،
جاعل می باشد.
2_فردی که انگشتر را پیدا میکند،
عامل می باشد.
3_و مژدگانی تعیین شده،
جعل می باشد.
شرایط ابطال جعاله چیست؟
1_درخواست انجام کار خلاف و نامشروع،
و تعیین اجرت برای آن.
برای مثال:
پرداخت اجرت در قبال انجام کار نامشروع و حرام زنا.
2_درخواست انجام کار بیهوده و خطرناک،
برای مثال:
انجام کاری خطرناک در قبال پرداخت جایزه.
3_درخواست انجام کار واجب از فرد دیگر،
که بر عهده خود شخص درخواست کننده است.
برای مثال:
پرداخت مبلغی به فرد دیگر جهت روزه گرفتن وی به جای ما.
انواع جعاله:
1_جعاله عام
2_جعاله خاص
در جعاله عام،
هدف اصلی جاعل دست یافتن به نتیجه مدنظرش است،
و هیچ تفاوتی برای وی در این که چه شخصی،
کار درخواستی را انجام دهد،
نمی کند.
در واقع در این حالت،
جاعل فرد خاصی را جهت انجام کار مشخص معین نمی کند،
و عامل فردی غیر معین است.
اما در جعاله خاص،
جاعل انجام کار را برعهده فرد یا افراد معینی قرار می دهد.
بنابراین تنها دستیابی به نتیجه برای جاعل مهم نیست،
بلکه انجام دهنده کار نیز برای وی اهمیت دارد.
نکات مهم و قابل توجه:
1_فردی استحقاق دریافت اجرت را داراست که جلوتر از بقیه،
یعنی اولین نفر کار مورد نظر جاعل را انجام دهد.
2_فسخ عقد جعاله،
قبل از انجام کار توسط عامل به صورت ارادی،
و تحت اختیار طرفین آن است.
3_چنانچه جاعل حین انجام کار اقدام به فسخ عقد نماید،
باید اجرت المثل عامل را بپردازد.
4_پرداخت اجرت و دستمزد تعیین شده توسط جاعل به عامل،
ضروری بوده و عامل بایستی به تعهد خود عمل نماید.
5_عامل در صورتی مستحق دریافت اجرت و دستمزد خواهد بود که،
کار درخواستی جاعل را به اتمام رساند.
6_چنانچه در جعاله خاص،
فردی غیر از طرفین عقد،
کار درخواستی جاعل را انجام دهد،
مستحق دریافت اجرت و دستمزد نخواهد بود.
زیرا جاعل هیچ گونه تعهدی به وی نداشته و طرف عقد فرد دیگری است.
7_بالغ و عاقل بودن جاعل و احاطه کامل وی بر اموالش،
از جمله شروط اساسی است.
8_اگر کار مورد نظر جاعل دارای چند بخش باشد،
ولی جعاله قبل از اتمام کل کار فسخ شود،
دستمزد قسمتی از کار که انجام گرفته است،
به عامل تعلق می گیرد.https://www.mehdadgar.ir
9_اگر کار یک پارچه بوده و قبل از اتمام آن و عدم دستیابی به نتیجه مدنظر جاعل،
جعاله فسخ شود،
هیچ اجرتی به عامل تعلق نمی گیرد.
جعاله در نظام بانکی:
به منظور دستیابی به بانکداری بدون ربا،
دستور اجرای عقد جعاله در بانک ها صادر گردیده است.
بدین ترتیب که بانک ها می توانند جهت توسعه امور بازرگانی و تولیدی،
به عنوان عامل خدماتی نظیر سرمایه گذاری،
صدور ضمانت نامه،
افتتاح اعتبارات اسنادی و غیره،
اقدام به انعقاد جعاله بین خود و مراجعین به بانک نمایند.
تفاوت عقد اجاره با عقد جعاله در چیست؟
1_عدم لزوم تعیین مقدار اجرت در جعاله.
2_لزوم تعیین مبلغ در عقد اجاره.
3_لزوم مشخص بودن طرفین قرارداد در عقد اجاره.
4_عمل به تعهد در عقد جعاله جهت پرداخت اجرت ضروری است.
5_جعاله عقدی جایز است،
یعنی قابل فسخ در هر زمان می باشد.
و اجاره عقدی لازم است،
یعنی غیر قابل فسخ تا زمان پایان قرارداداست.
6_در عقد جعاله،
عامل در صورت اتمام کار مستحق دریافت اجرت خواهد بود،
ولی در عقد اجاره به محض عقد قرارداد،
این حق قابل پرداخت است.
چنانچه در خصوص موضوع عقد جعاله چیست سؤالی یا پرونده ای داشته اید می توانید با وکلای مؤسسه حقوقی محمدرضا مه دادگر در ساعات اداری تماس حاصل فرمایید.