آیین تنظیم قراردادها به قلم وکیل قسمت 4
بررسی انواع و آثار شروط قراردادها
یکی از مهم ترین و تاثیرگذارترین عوامل در قراردادها شروط قراردادیست. شروط قراردادی در چند دسته جای می گیرند
و هرکدام از این شروط آثار متفاوتی را به همراه دارد؛ آثاری که می توانند چالش های مختلفی را برای طرفین قرارداد به وجود آورند.
برای پیشگیری از چالش ها و معضلات ناشی از شروط قراردادی، لازم است در زمان نگارش قرارداد توجه ویژه ای به آنان داشت.
گستردگی و پویایی مباحث قراردادی و شروط مربوط به قراردادها یکی از مهمترین دلایل نیاز طرفین هر قرارداد به افراد متخصص در این حوزه است.
تعریف شروط قراردادها
علاوه بر آنچه که به صورت کلی در مورد شروط قراردادی میدانیم، یکی از نکات بسیار مهم برای اشراف به موضوع این است
که به طور کلی، کلیات و موارد اساسی قراردادها مشابه یکدیگر بوده و این شروط ضمن قراردادند که باعث متمایز شدن یک قرارداد از سایر قراردادها و ویژه بودن آن می باشند.
به این نکته باید توجه داشت که تمامی شروط مربوط یا غیرمربوط به موضوع قرارداد و مسائل اصلی یا تبعی، شروط ضمن عقد شمرده می شوند.
آیین تنظیم قراردادها_قسمت3 به قلم وکیل پایه یک دادگستری
شروط و توضیحات قرارداد
شرط ممکن است صریح باشد یا ضمنی شرط صریح آن است که در متن عقد به آن تصریح شود شرط ضمنی آن است
که قبل از عقد قرارداد مورد مذاکره قرار گرفته و نسبت به آن توافق شده باشد و بدون اینکه در قرارداد ذکر شود عقد و قرارداد بر مبنای آن منعقد گردد بدیهی است
که در عقد قرارداد هرگز نباید به وجود شرط ضمنی امید بست بلکه هر شرطی یا توضیحی باید در قرارداد به طور قاطع و روشن تصریح شود.
۱ -انواع شرط قرارداد از جهت صحت و فساد
اولاً- بعضی از شروط خود باطل هستند لاکن قرارداد را باطل نمی‌کنند این شروط عبارتند از :شرطی که انجام آن غیر مقدور باشد – شرطی که در آن نفع و فایده نباشد.
شرطی که نامشروع باشد- ملاحظه می‌شود که این موارد مشابه مواردی است که در باب موضوع قرارداد هم گفتیم و همان مطالب و مثال‌ها در مورد شرط هم صادق است.
ثانیاً- برخی از شروط هستند که هم خود باطلند هم باعث فساد قرارداد می‌شوند این شروط عبارتند از :
الف- شرط خلاف مقتضای عقد
مثل اینکه در عقد بیع عدم انتقال مالکیت به خریدار به طور مطلق شرط شود یا در عقد نکاح عدم نزدیکی شرط گردد
یا در قرارداد فروش اتومبیل شرط شود که خریدار و ورثه‌اش حق استفاده از اتومبیل موضوع قرارداد را ندارند.
به بیان خلاصه منظور از شرط خلاف مقتضای عقد چنان شرطی است که آنچه را که قرارداد برای رسیدن به آن منعقد شده منتفی کند.
ب- شرط مجهولی که جهل به آن موجب جهل به عوضین شود
مثل اینکه به موجب شرط ضمن عقد پرداخت وجه موضوع قرارداد را به بازگشت فلان فرد از سفر استرالیا موکول کنند
یا در قرارداد خرید چغندر قند قید کنند که مورد معامله عبارت است از هر مقدار چغندر که در فلان تاریخ موجود باشد
و این قرارداد در حالتی منعقد می‌شود که هنوزنزده است یا در مبایعه نامه مربوط به فروش آپارتمان شرط شود
که خریدار یک اتومبیل نامشخص علاوه بر ثمن معامله به فروشنده بدهد.
آیین تنظیم قراردادها قسمت 4_ به قلم وکیل
۲_ اقسام شرط قرارداد از جهت ماهیت
شرط سه گونه است شرط صفت – شرط نتیجه – شرط فعل مثبت یا منفی
اولاً – شرط صفت
شرط صفت عبارت است از شرط راجع به کمیت یا کیفیت مورد قرارداد و معامله مثل اینکه در خرید انگشتر طلا یا نقره بودن آن شرط شود
ثانیاً- شرط نتیجه
شرط نتیجه عبارت است از اینکه طرفین در ضمن قرارداد شرط کنند که با عقد قرارداد واقعی در خارج از قرارداد تحقق یابد
ماده ۲۳۴ قانون مدنی می‌گوید : شرط نتیجه آن است که تحقق امری در خارج شرط شود مثل اینکه در قرارداد کار شرط شود
که کارگر در منافع کارگاه شریک است هرگاه تحقق این امر نیاز به فراهم آمدن مقدماتی نداشته باشد به محض عقد قرارداد موضوع شرط نتیجه هم محقق می‌شود.
ثالثاً- شرط فعل
شرط فعل آن است که اقدام یا عدم اقدام به فعلی بر یکی از متعاملین یا بر شخص خارجی شرط شود ماده ۲۳۴ قانون مدنی مثل اینکه برطرف شرط شود
که اتومبیل مشروط له را تعمیر کند یا از سفر به فلان شهر خودداری نماید در صورتی که مشروط علیه مورد شرط را انجام ندهد مشروط له میله می‌تواند تواند الزام او را به وفا به شرط از دادگاه بخواهد .
صور تقصیر پزشکی قسمت4- به قلم وکیل پایه 1