جهیزیه شامل مجموعه اموال و لوازم منزلی است که زن برای شروع زندگی مشترک با خود به منزل شوهر میآورد. استرداد جهیزیه شرایط و مراحلی دارد که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد.
استرداد جهیزیه با سیاهه
معمولا رایج است که خانواده عروس یک لیست از جهیزیه تهیه میکنند که همان سیاهه است و این برگه به امضای شوهر و چند شاهد میرسد و نشانه این است که زوجه این اموال را با خود به منزل زوج آورده است. در این لیست قیمت، مدل و ویژگیهای هر یک از اقلام جهیزیه ذکر میشود. اصولا استرداد به راحتی صورت میگیرد و زن با درخواست از دادگاه خانواده و یا شورای حل اختلاف برای استرداد جهیزیه اقدام میکند.
در نقاط مختلف ایران برخی از اقلام جهیزیه توسط زوج تهیه میشود و در نهایت ممکن است در لیست جهیزیه این موارد ذکر شود. در زمان استرداد جهیزیه اگر زوج ثابت کند که این موارد را خودش خریداری کرده، زوجه نمیتواند آنها را بعنوان جهیزیه خود مسترد کند. نکته بعدی این است که ممکن است بعد از ازدواج لوازم جدیدی برای منزل خریداری شود و یا حتی جایگزین لوازم قدیمی شود، در چنین مواردی این وسایل جدید جزء جهیزیه نیستند و زوجه نمیتواند برای استرداد آنها درخواست بدهد. نکته بعدی مربوط به مواردی است که طلاهای عروس را جزءجهیزیه در سیاهه با ذکر گرم آنها مینویسند. جهیزیه تنها شامل وسایل زندگی است و این طلاها حتی اگر در سیاهه ذکر شود جزء جهیزیه نیست اما در هرصورت متعلق به زوجه و در تصرف اوست.
هزینه استرداد جهیزیه:
جهیزیه در دست زوج امانت است و مالکیت آن متعلق به زوجه است. در نتیجه بعد از طلاق زوج باید این امانت را به صاحبش بازگرداند و در قبال استرداد آن رسید بگیرد. با این حال لازم به ذکر است که هزینه استرداد و جمعآوری، بستهبندی، حمل و جابجایی این لوازم به عهده زوجه است.
معمولا طبق تعرفه دستگاه قضایی هزینه استرداد حدود ۳ و نیم درصد از ارزش کل مال است. به شرط اینکه میزان ارزش مال مرقوم شده باشد.
مدت زمان استرداد جهیزیه:
استرداد جهیزیه هزینه زیادی دربر ندارد و روند آن هم ساده و سریع است. زوجه تنها باید یک دادخواست ارائه کند و سیاهه جهیزیه را در صورت وجود به دادگاه ارائه کند تا ظرف یک یا دو ماه جهیزیه خود را دریافت کند. در نتیجه پروسه استرداد از زمان شروع و اقدام تا دریافت آن ممکن است ۱ یا ۲ ماه و در بدترین شرایط ۳ ماه طول بکشد.
نحوه اجرای حکم استرداد جهیزیه:
استرداد جهیزیه زمانی صورت میگیرد که زوجین دیگر تمایلی به ادامه زندگی ندارند و درحال جدایی هستند. به همین دلیل زوجه که نتوانسته زندگی مشترک خود را ادامه دهد با طرح دادخواست از زوج میخواهد که تمام جهیزیه را مسترد کند. در برخی موارد ممکن است مرد برای استرداد اقدام کند و با طرح دادخواست به زوجه اعلام کند که قصد پس دادن جهیزیه را دارد، در اینصورت اگر زوجه از دریافت جهیزیه خودداری کند دادگاه میتواند با حکمی، جهیزیه را به امین بسپارد.
علاوه بر این، در مراحل طلاق توافقی استرداد با توافق و نظر طرفین انجام میشود و اصولا مشکل خاصی ندارد.
گاهی ممکن زوجه نگران اتلاف و از بین رفتن جهیزیه باشد. در این شرایط او بعد از ترک منزل همسرش ممکن است برای تامین اموال و حفظ آنها درخواست بدهد و تامین خواسته صادر شود.
بنابرین در طلاق توافقی با توافق جهیزیه استرداد میشود، در طلاق یکجانبه، زوجه با استناد به سیاهه برای استرداد جهیزیه درخواست میدهد و اگر زوج قصد طلاق زوجه را داشته باشد مکلف به استرداد و بازپس دادن جهیزیه است.
اظهارنامه استرداد جهیزیه:
همانطور که پیش از این گفتیم، برای اعاده جهیزیه زوجه باید اظهارنامه و درخواست بدهد. شرایط استرداد به این شکل است که باید اموالی که زوجه با خودش به خانه همسر آورده هنوز موجود باشد و زن هنوز مالک این اموال باشد و حالا با خروج از خانه همسر اموال به تصرف زوج درآمده باشند، در این حالت زوجه برای استرداد دادخواست میدهد.
با همه این موارد و با وجود اینکه عموما استرداد روند سادهای دارد، در برخی موارد ممکن است زوج همه لوازم را مسترد نکند و یا اموال در معرض خطر باشند، در چنین مواردی بهتر است زوجه برای استرداد جهیزیه از یک وکیل خانواده کمک بگیرد و با مشورت او اقدام کند.
اعتراض به حکم استرداد جهیزیه:
بعد از اینکه حکم استرداد صادر شد امکان اعتراض به آن وجود دارد. برای مثال ممکن است مرد در طول زندگی لوازم منزل جدیدی تهیه کرده باشد که در کنار جهیزیه زن از آنها استفاده شده باشد و یا حتی جایگزین آن شده باشد. در اینصورت اگر زن این اموال جدید را به عنوان جهیزیه خود به دادگاه معرفی کند، مرد با ارائه دلایل و شواهدی که حاکی از مالکیت خودش است، میتواند ظرف بیست روز به حکم استرداد صادر شده اعتراض کند.https://rrk.ir/Laws/ShowLaw.aspx?Code=18421
درانتها هرگونه سوالی در خصوص استرداد جهیزیه دارید میتوانید با وکلای ما در موسسه حقوقی محمدرضا مه دادگر با شماره 77724264 و 77723606 تماس حاصل نمایید.